2. Ο π ρ ο ο δ ε υ τ ι κ ό ς Α ρ ι σ τ ε ρ ό ς π ο λ ί τ η ς μ ε τ ά τ η ν Α π ε λ ε υ θ έ ρ ω σ η

          (απόσπασμα από το βιβλίο : Τα φροντιστήρια στην Ελλάδα )

    Μπαίνει το ερώτημα: Ποιες είναι οι συνθήκες ζωής, οι όροι διαβίωσης ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε μέσα  από το μεγάλο ρεύμα του Εαμίτικου κινήματος ή τοποθετήθηκε θετικά απέναντι σ’ αυτόν το χώρο; Να διευκρινίσουμε από την αρχή ότι δε μιλάμε για τους ακτιβιστές της παράταξης, αυτούς που ήδη είναι κλεισμένοι στις φυλακές και εξορίες, ούτε γι’ αυτούς που ακολούθησαν την αδιέξοδη μάχη στα βουνά. Η αλήθεια είναι  ότι αρκετοί από τους τελευταίους,  βρήκαν στο βουνό το ύστατο καταφύγιο της αυτοσυντήρησης τους από τα  κυνηγητά, αφού  προηγουμένως μια σειρά λαθών, έδωσε λαβή και θάρρος στα  διατεταγμένα όργανα της «εξουσίας», που σύντομα μετατράπηκαν σε κυνηγούς κεφαλών.

Μιλάμε για τη μεγάλη μάζα των δημοκρατικών ανθρώπων  που τους συγκίνησε ο αγώνας για Εθνική Απελευθέρωση από το βάρβαρο κατακτητή, το όραμα και η ελπίδα για μια δικαιότερη κοινωνία μετά την απελευθέρωση τη μεγάλη εκείνη – ίσως πλειοψηφική – μάζα που είδε και εκτίμησε τους αγώνες και τη δράση  του Εαμίτικου μετώπου.

    Τώρα έπρεπε ένας τέτοιος άνθρωπος να ξαναρχίσει τη ζωή του, να βρει μια δουλειά, να θρέψει  τα παιδιά του, να τα μορφώσει και να τους εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον. Όμως η πορεία των γεγονότων τον τοποθετούσε μέσα στη μέγγενη των εξελίξεων και τον ανάγκαζε εκ των πραγμάτων να πάρει θέση. Οι αντιδράσεις  ήταν ποικίλες.

Για λόγους, εύκολα κατανοητούς, πολλοί αναγκάστηκαν να διακόψουν κάθε οργανωτική σύνδεση με τις Εαμίτικες οργανώσεις. Βεβαίως υπήρξε μεγάλος αριθμός πιστών που έδειξαν αξιοθαύμαστη επιμονή στα ιδανικά τους, άντεξαν όλη την κλίμακα των πιέσεων και έγιναν τροφή της εκδικητικής μανίας των αντιπάλων.

      Όμως όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι κι όλοι δεν έχουν τις ίδιες αντοχές. Δε σέρνουν κιόλας πίσω τους τις ίδιες υποχρεώσεις. Ο συνεπής και επίμων  αναγκάζεται  να απομονωθεί, να μπει στο περιθώριο της κοινωνίας και αργότερα να περάσει στην παρανομία. Τώρα η σκέψη του επικεντρώνεται  στην επιβίωσή του και όχι στο δημιουργικό προβληματισμό. Ό αριστερός δε χτίζει οράματα, προσπαθεί να μείνει ζωντανός, να επιβιώσει.

 Το Κ.Κ.Ε, που εκ των πραγμάτων είναι ο κορμός του ΕΑΜ, αναγκάζεται  να στηριχτεί  στους επίμονους, τους πιστούς, τους δοκιμασμένης εμπιστοσύνης. Αυτό έχει τις αναπόφευκτες συνέπειες στο επίπεδο της ικανότητας παραγωγής πολιτικής σκέψης, νηφάλιας αντιμετώπισης της καθημερινότητας , του οραματισμού της μακρόχρονης προοπτικής. Πόσοι και πόσοι από αυτούς δε βρέθηκαν με ψηλά το κεφάλι απέναντι στα εκτελεστικά  αποσπάσματα πλουτίζοντας – δυστυχώς- τον ατέλειωτο κατάλογο των θυμάτων της συγκυρίας  και της ανικανότητας των ηγετών τους.

   Πολύ λίγοι δημιουργούν νέα ταυτότητα και ζωή ξεφεύγοντας τις δυσάρεστες συνέπειες  στα πρώτα πέτρινα χρόνια. Κάποιοι άλλοι κατορθώνουν να διαφύγουν στο εξωτερικό με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αξιόλογη φουρνιά νέων και προικισμένων ανθρώπων, που με την ομπρέλα της Γαλλικής πρεσβείας και ειδικότερα του Οκτάβιου Μερλιέ κατορθώνουν να φτάσουν στο Παρίσι. Πολλοί από αυτούς έκαναν αξιοσημείωτη σταδιοδρομία τα επόμενα χρόνια.

Οι περισσότεροι όμως έμειναν στο εσωτερικό αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο τη νέα κατάσταση. Οι κρατούντες, ευκαιρίας δοθείσης, επιδιώκουν τον εξανδραποδισμό κάθε προοδευτικού ανθρώπου, την υλική και ηθική εξαθλίωσή του.

    Η υπογραφή δήλωσης μετανοίας έγινε σημάδι και κριτήριο. Από την αποθέωση, εν μια νυκτί, γινόσουν δακτυλοδεικτούμενος, και γιατί όχι προδότης. Τα σκληρά και δύσκολα χρόνια έχουν και τις αντίστοιχες αντιμετωπίσεις Όποιος δεν αντέχει τις συνέπειες των κυνηγητών βάζει μια υπογραφή αποκήρυξης. Αυτός που από μέσα του παραμένει αναλλοίωτος γίνεται ανώνυμος, ζει με την «πίκρα της ντροπής», αποχωρεί από το «χώρο» και μπαίνει στο στίβο της καθημερινής βιοπάλης. Ο άλλος θέτει τις υπηρεσίες του στα νέα αφεντικά. Η προϊστορία του τον έχει διαρκώς υπόλογο, αναγκασμένο να επαληθεύει τη μεταμέλειά του.

    Ο αριστερός αυτών των χρόνων αντιμετώπιζε ένα πυκνό πλέγμα αποκλεισμών. Δεν μπορούσε να είναι δημόσιος υπάλληλος, ούτε εργαζόμενος σε υπηρεσία εποπτευόμενη αμέσως ή εμμέσως από το κράτος. Χιλιάδες τέτοιοι υπάλληλοι βρέθηκαν στο δρόμο, διωγμένοι με βάση τα ψηφίσματα της εποχής. Για πολλά χρόνια ο αποκλεισμός αυτός επεκτεινόταν και στον ιδιωτικό τομέα, όπως επιχειρήσεις, εργοστάσια εμπορικά καταστήματα κ. α.

     Υπάρχουν κι’ άλλοι αποκλεισμοί. Ο αριστερός δε μπορεί να βγάλει διαβατήριο και να ταξιδεύσει νόμιμα στο εξωτερικό, δε μπορεί να εκδώσει άδεια οδήγησης. Για ένα διάστημα δε μπορεί να μετακινείται νομίμως εντός της χώρας από πόλη σε πόλη και για περισσότερα χρόνια στις βόρειες παραμεθόριες περιοχές. Κάθε τόσο, με περιοδικότητα, γίνονται νέα μαζέματα για εξορίες στα νησιά στοχεύοντας στη διατήρηση του κλίματος  εκφοβισμού. Άνθρωποι, που με χίλια βάσανα στήνουν  μια δουλειά εξορίζονται αφήνοντας πίσω μόνους και απροστάτευτους, γυναίκες  και παιδιά. Όταν κάποτε επιστρέφουν υπόκεινται στο ιδιότυπο καθεστώς αδείας επιτήρησης έτσι ώστε  με το πρώτο στραβοπάτημα ή με την παραξενιά του ντόπιου επιτηρητή να ξαναγυρίζει στο νησί.

Όμως ένα πρέπει να υπογραμμίσουμε. Ποτέ οι μηχανισμοί βίας και καταπίεσης δεν είναι τέλειοι Ειδικότερα όταν, λόγω της φύσης του  ρόλου τους στελεχώνονται και από αποβράσματα και προβληματικούς, της κοινωνίας. Εκείνο που πρέπει να σημειώσουμε, από προσωπική πείρα, είναι: Όσο σφικτοί κι’ αν είναι οι καταπιεστικοί νόμοι, όσο αυστηρές κι’ αν καταγράφονται οι πολλαπλές απαγορεύσεις, όσο κι’ αν τα εμπόδια φαίνονται προς στιγμή αξεπέραστα πάντα για τον καταπιεζόμενο θα υπάρξει ένα παράθυρο ελπίδας, μια διέξοδος διαφυγής, ένα χέρι βοήθειας από ένα συνάνθρωπο.

 Αυτή η βοήθεια δεν οφείλεται τις περισσότερες φορές σε υπόγειες ιδεολογικές συμπάθειες. Είναι η φυσική και αυθόρμητη αντίδραση του ζώντος όντος να εκδηλώσει την αλληλεγγύη του στον κυνηγημένο, τον αδικούμενο. Αυτό που σε άλλη ευκαιρία το ονόμασα: το σύνδρομο του Ζορό .

     Από αυτούς  τους αποκλεισμούς και τα κυνηγητά πολλοί Εαμίτες  οδηγήθηκαν σε άλλα επαγγέλματα, όπως μικροέμποροι, μικροβιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες, λογιστές. Μια σειρά ονόματα βιομηχάνων και επιχειρηματιών των τελευταίων χρόνων  έχουν την αφετηρία τους σ’ αυτούς αποκλεισμούς.

    Ένα ακόμη επάγγελμα που περιέθαλψε κυνηγημένους και κατατρεγμένους είναι η διδασκαλία στα φροντιστήρια. Στα πιο σκοτεινά χρόνια ως οικοδιδάσκαλοι, τρέχοντας από πόρτα σε πόρτα, αποκτώντας  έτσι την απαραίτητη διδακτική πείρα. Αργότερα  συνεταιριζόμενοι στη συνέχεια με κάποιον που είχε τα προσόντα να βγάλει άδεια φροντιστηρίου κάνουν στο χώρο σταδιοδρομία. Πολλές φορές οι άδειες κερδίζονται με το χρηματισμό του αρμόδιου γραφειοκράτη. Εδώ καταφεύγουν καθηγητές και δάσκαλοι, που γυρίζουν από τις φυλακές και τις εξορίες. Εδώ  φωλιάζουν οι απολυμένοι από την δημόσια εκπαίδευση, οι αδιόριστοι και χαρακτηρισμένοι νέοι πτυχιούχοι.

    Όσοι τα έχουν ξεχάσει αυτά, κακό του κεφαλιού τους Είναι κοντόφθαλμοι κι’ ανιστόρητοι. Είναι εξοργιστική η ευκολία με την οποία ο σημερινός γραφειοκράτης αριστερός αποθεώνει ή καταδικάζει κάτι. Μετατρεπόμενος σ’ ένα γρανάζι του κρατικού μηχανισμού ή υποχείριο ενός επαγγελματία συνδικαλιστή, αρχίζει να φαντάζεται ότι με τη σταδιακή επέκταση του κρατικού μηχανισμού αυτόματα και μηχανιστικά  θα ξημερώσει μια μέρα και θα έχουμε μετατραπεί σε σοσιαλιστική χώρα. Τιμητής έναντι όλων των άλλων  ανάγει σε υπέρτατο προσόν την μετριότητα. Με τέτοιες συμπεριφορές χάνουν μέρα με τη μέρα την καλή έξωθεν μαρτυρία.

Κυρίαρχοι στα  ΜΜΕ  προσπαθούν να διαποτίσουν την Ελληνική κοινωνία με την καταδικασμένη από τα πράγματα και την ιστορία αντίληψή τους ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι μεμπτή έως ύποπτη, λησμονώντας το γεγονός ότι η χώρα μας οφείλει την ύπαρξή της και το επίπεδο ανάπτυξής της σ’ αυτήν την «επάρατη» ιδιωτική πρωτοβουλία.

 Πρέπει επιτέλους να ακουστεί και μια άλλη φωνή: Η χώρα στην οποία η ιδιωτική πρωτοβουλία αντιμετωπίζεται με αυτόν τον τρόπο είναι μαθηματικά καταδικασμένη να υποσιτίζεται υλικά και πνευματικά. Ευτυχώς παρά το αδιάκοπο πλύσιμο εγκεφάλου ο λαός αντιδρώντας  τους δίνει στις  διάφορες εκλογές τα ποσοστά που τους αναλογούν. Η σημερινή Αριστερά εγκλωβισμένη στα κλισέ του παρελθόντος κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Ακόμη χειρότερα , θρονιασμένη στο «αυτονόητο δίκαιο» της, έχει πάψει από καιρό να προβληματίζεται και να παράγει πολιτική σκέψη.

 

(Το κείμενο γράφτηκε το 2007, στην εποχή που η μεγάλη πλειοψηφία των συμπατριωτών μας ζει στον ψεύτικο παράδεισο των «μεγάλων κατακτήσεων» και συνεχίζει αδιακόπως να κονταροχτυπά την «πολιτική της λιτότητας» που επιβάλλει στο λαό το «ανάλγητο κράτος» και ζητά με περισσή αυτοπεποίθηση νέους διορισμούς για να καλυφθούν τα «μεγάλα κενά» στον κρατικό μηχανισμό. Για όποιον δε τα θυμάται τα γραπτά μένουν)