Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2014

Το πρωσωπικό μου χάντικαπ

Στη νεώτερη γενιά που τώρα ενηλικιώνεται η γνώση  μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας θεωρείται δεδομένη. Γι αυτό φρόντισαν εγκαίρως γονείς και κράτος. Σχολείο, φροντιστήριο και επιπλέον κίνητρο η ανάγκη συμμετοχής στις δυνατότητες που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία.

Δύσκολα θα μπορείς να εντοπίσεις νέο που να μην μπορεί να συνομιλήσει μ’ έναν τουρίστα, να απαντήσει σε μια ερώτηση που έχει, να μην ακούει και καταλαβαίνει τους στίχους της κυρίαρχης μουσικής στην Αγγλική γλώσσα. Η κινητικότητα των πληθυσμών, η παγκοσμιοποίηση,  τα ΜΜΕ και η ακρόαση τους τον φέρνει σε επαφή ανά πάσα στιγμή με όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης. Και αυτό είναι ένα θετικό κέρδος.


Εγώ δυστυχώς ανήκω στο καθυστερημένο τμήμα της προηγούμενης γενιάς κι έμεινα πίσω στον τομέα αυτόν. Δεν ένιωσα τη χαρά να διαβάσω κανένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας στη γλώσσα που γράφτηκαν και ζηλεύω αυτούς που το μπορούν. Αρκούμαι στις μεταφράσεις τους στην Ελληνική γλώσσα, δεχόμενος άνευ όρων το έργο του μεταφραστή χωρίς τη γνώση αν έγκυρα αποδίδει το δημιουργό ή αεροβατεί με δικές του αυθαίρετες επεμβάσεις

Η έλλειψη αυτή μου έχει προσκολληθεί σαν ένα δυνατό κόμπλεξ. Νιώθω μουγγός και δεν τολμάω να αρθρώσω, όταν χρειάζεται λέξεις και προτάσεις με τα λίγα Αγγλικά που γνωρίζω, φοβούμενος ότι θα τα κάνω θάλασσα. Ενώ μπορώ να διαβάσω στο περίπου ένα βιβλίο μαθηματικών ή φυσικής, σ’ ένα λογοτεχνικό κείμενο κωλώνω κι αδυνατώ να το φέρω σε πέρας

Ας αποτολμήσω να δώσω μια ερμηνεία αυτού του φαινομένου αν και εκ των προτέρων γνωρίζω το αστήρικτο των δικαιολογιών. Στα παιδικά μου χρόνια δεν πέρασε απ’ το μυαλό μου η ανάγκη να μάθω μια γλώσσα. Πολύ περισσότερο από το μυαλό των γονέων μου. Οι έγνοιες τους βρίσκονταν σε άλλο επίπεδο. Στο σπίτι δεν υπήρχαν βιβλία και από την εγκατάσταση τους στο Βόλο το 1924 μέχρι το θάνατό τους δεν αξιώθηκαν ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Μια ίσως κρυφή επιθυμία, που ποτέ όμως δεν πραγματοποιήθηκε, ήταν να επισκεφθούν τον τόπο που γεννήθηκαν. Δεν υπήρχε λοιπόν οικογενειακή κουλτούρα, αλλά το φαινόμενο ήταν ίδιο και σ’ όλο το περιβάλλον που κινούμασταν. Έτσι κίνητρο δεν υπήρχε

Στο σχολείο στα χρόνια που εγώ φοιτούσα δεν υπήρξε στο πρόγραμμα των μαθημάτων μάθημα ξένης γλώσσας ή αν προβλεπόταν,  στα δικά μου σχολεία, δεν υπήρχε αντίστοιχος καθηγητής . Ακόμα και στο Πανεπιστήμιο δεν απαιτούνταν ως προσόν. Τότε οι νέες πολιτικές μου  ασχολίες δε μου άφηναν χρόνο για άλλου είδους απασχολήσεις. Μόνο στη διάρκεια των χρόνων  του εγκλεισμού στις φυλακές έκανα την πρώτη και τελευταία απόπειρα να μάθω Αγγλικά. Στην αρχή μόνος μου και για ένα μικρό διάστημα με δάσκαλο τον συγκρατούμενο και συμπατριώτη μου Λάκη Προγκίδη, έναν ταλαντούχο νέο που αργότερα διέπρεψε με σπουδές και σταδιοδρομία στο Παρίσι.

Βεβαίως όλα αυτά δεν αποτελούν δικαιολογίες. Η εξήγηση πρέπει να αναζητηθεί μέσα στους πολύπλοκους λαβύρινθους του ανθρώπινου εγκεφάλου και τις άγνωστες διαδρομές του. Γιατί ενώ από χρόνια είχα τη συνείδηση της αξίας που έχει η γνώση ξένων γλωσσών δεν έδειξα το πρέπον πείσμα σε αυτήν την κατεύθυνση;  Το ίδιο άγνωστο και μη ερμηνεύσιμο  γεγονός είναι η πλήρης αδιαφορία μου στα τεχνικής φύσεως ζητήματα, για τη λειτουργία των συσκευών, την εκμάθηση οδήγησης αυτοκινήτου, κάτι που στη σημερινή εποχή είναι στοιχειωδώς απαραίτητο.

Στη ζωή μου γνώρισα ανθρώπους με μια θαυμαστή ικανότητα εκμάθησης ξένων γλωσσών, ανθρώπους με ιδιαίτερη αίσθηση σε τεχνικά θέματα, να «κόβει» το μυαλό τους και να λύνουν κάθε κατασκευαστικό πρόβλημα που τους παρουσιάζεται, να μπορούν να διορθώνουν βλάβες μηχανημάτων κι όλα τα συναφή. Θέματα στα οποία υστερώ δραματικά. Είναι ευλογημένος εκείνος που συνδυάζει τέτοιου είδους ταλέντα.

Το ερώτημα έχει μείνει μέσα μου αναπάντητο. Με ποια κριτήρια και από ποιες αφορμές ο άνθρωπος επιλέγει ποια απ’ αυτά που προϋπάρχουν μέσα του θα τα ξυπνήσει ή θα τα αφήσει να κοιμούνται. Στην υποθετική, αλλά αναπόφευκτη ερώτηση ποια απάντηση θα μπορούσα να δώσω; Γιατί κύριε, εφόσον νωρίς κατάλαβες την αξία της ξένης γλώσσας δεν έδωσες τη μάχη για την κατάκτησή της; Απάντηση δυστυχώς δεν έχω, αλλά μήπως είναι το μόνο αναπάντητο ερώτημα που πλανιέται μέσα στο μυαλό μου; Γιατί η άξια και τετραπέρατη Μάνα μου αρνιόταν να της μάθω τα στοιχειώδη σε ανάγνωση και γραφή;

Κι όμως παρά τα στοιχειώδη αγγλικά μου τόλμησα κι ολοκλήρωσα τη μετάφραση ενός βιβλίου με τον τίτλο «Εισαγωγή στον γραμμικό προγραμματισμό». Την ποιότητα της εύκολα μπορείτε να φανταστείτε. Δεν αποπειράθηκα ποτέ να την εμφανίσω. Ήταν μέσα στα διαβάσματα της εποχής, με τη δημιουργική παραίνεση του Κώστα Φιλίνη, που την εποχή εκείνη ασχολούνταν με τη «Θεωρία των παιγνίων»

Όλοι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι, εκτός εξαιρέσεων, ξεκινούν με τα αυτά περίπου χαρακτηριστικά. Μικρές οι γενετικές ιδιαιτερότητες. Έχει τώρα σημασία ν’ αναζητηθούν εκείνα τα εξωτερικά ερεθίσματα που ξυπνάνε ένα κοιμισμένο ταλέντο. Απαντήσεις κι εδώ αναζητούνται.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου