Είναι η τελευταία και η πιο καθοριστική, για τις μετέπειτα εξελίξεις, χρονιά της Κατοχής. Η έκβαση του πολέμου έχει πια κριθεί. Τα διάφορα κέντρα εξουσίας κάνουν τον καθένα τους δικούς τους λογαριασμούς για την κατάσταση που θα προκύψει μετά τον πόλεμο και προετοιμάζονται γι’ αυτό το σκοπό. Η διάσκεψη και συμφωνία στον Λίβανο, η έλευση στην Αθήνα της πρώτης συμμ...αχικής Κυβέρνησης υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, η αιματηρή τραγωδία του Δεκεμβρίου θα μας απασχολήσουν σε άλλο κεφάλαιο.
Προς το παρόν, ας δούμε μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου τα γεγονότα που εδώ μας ενδιαφέρουν μελετώντας τις εφημερίδες ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΕΘΝΟΣ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ και ΒΡΑΔΥΝΗ. Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ θα κυκλοφορήσει νόμιμα από τον Οκτώβριο 1944 μέχρι το κλείσιμο του τον Οκτώβριο του 1947.
Μέσα από αυτές, διαπιστώνουμε εντατικοποίηση της παρουσίας των γνωστών ονομάτων μαζί με νέα αλλά και νέα φαινόμενα. Από τον Ιανουάριο του ’44 μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου που εκδίδεται το ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ και το μικρό διάστημα -17 έως 28 Σεπτεμβρίου- που εκδίδεται η κοινή μικρού σχήματος εφημερίδα ΗΝΩΜΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ, υπάρχουν 166 αναφορές σε φροντιστήρια. Αντίστοιχοι αριθμοί, κάπως μικρότεροι, υπάρχουν και στις υπόλοιπες εφημερίδες.
Ένα φαινόμενο που κατ’ αρχήν πρέπει να σημειωθεί είναι ο καλπάζων πληθωρισμός, ιδιαίτερα στους τελευταίους μήνες πριν την απελευθέρωση. Το φαινόμενο είναι τόσο έντονο, που στην πραγματικότητα ακυρώνει στην ουσία τις εμπορικές συναλλαγές με χαρτονόμισμα. Στην επαρχία, κυρίαρχη είναι η ανταλλαγή σε είδος ενώ βασιλιάς δύναμης και πλούτου παντού είναι η χρυσή λίρα Αγγλίας. Ενδεικτικά παρουσιάζω τα εξής στοιχεία:
Η τιμή της εφημερίδας τον Ιανουάριο 1943 είναι 100 δραχμές, τον Ιούνιο 200, το Σεπτέμβριο 400, το Δεκέμβριο 2.000. Τον Ιανουάριο 1944 4000, το Μάρτιο 10.000, το Μάιο 20.000. Τέλος Ιουνίου 100.000, τον Ιούλιο 500.000. Στις αρχές του Αυγούστου 1.000.000 και στο τέλος του ιδίου μήνα 5.000.000. Στις τελευταίες μέρες κυκλοφορίας των εφημερίδων, 19 Σεπτεμβρίου 15 εκατομμύρια και δύο μέρες αργότερα 25 εκατομμύρια. Στις αρχές Σεπτεμβρίου το εισιτήριο του τραμ είναι 800.000 δραχμές, ενώ ένα κοινό κουστούμι 195 εκατομμύρια. Από το ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ αντλούμε την πληροφορία ότι στις 28 Οκτωβρίου του 1944 η τιμή της εφημερίδας είναι 6 δισεκατομμύρια και στις 10 Νοεμβρίου 20 δις. Στις 11 Νοεμβρίου γίνεται η «σταθεροποίηση της δραχμής» με την αναλογία μια «νέα δραχμή» είναι πενήντα κατοχικά δις. Τρόπος του λέγειν σταθεροποίηση γιατί την 1η Δεκεμβρίου η εφημερίδα έχει τέσσερις δραχμές, το Φεβρουάριο του 1945 20 δραχμές.
Ένα άλλο νέο φαινόμενο είναι η πρωτοβουλία της Βραδυνής να ανοίξει «σχολείο» στην πρώτη σελίδα της. Φαινόμενο τόσο συνηθισμένο σήμερα σε πολλές εφημερίδες, με επιμέλεια διαφόρων φροντιστηρίων. Εκεί, για μεγάλο διάστημα, παρουσιάζουν γραπτές παραδόσεις μαθημάτων έγκριτοι δάσκαλοι της εποχής. Ανάμεσα σ’ αυτούς, αναφέρω τον Πέτρο Τόγκα στα Μαθηματικά, το Διονύσιο Λεονταρίτη στη Φυσική, τον Αλκίνοο Μάζη στη Χημεία, τον Α. Λαζάρου στην Ιστορία, το Θρασύβουλο Σταύρου στη Λογοτεχνία κ.α.
Το Φεβρουάριο του 1944 γίνονται συμπληρωματικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο και την Πάντειο. Έτσι, στο ακαδημαϊκό έτος 1943-44 ο αριθμός των νεοεγγραφομένων φοιτητών είναι πάλι αυξημένος(5.308) σε εκκωφαντική αντίθεση με την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, που σφραγίζεται από τα γεγονότα του Δεκέμβρη(μόνο 256 εγγραφές).
Ας κάνουμε όμως, για λόγους ιστορικούς και ατμόσφαιρας, μερικές ιδιαίτερες καταγραφές. Τον Ιανουάριο του 1944 και σε 4 επαναλήψεις διαβάζουμε:
¨Βομβόπληκτος εκ Πειραιώς , πρωτοβάθμιος καθηγητής με ευδόκιμον 27ετή υπηρεσίαν ζητεί να παραδίδει ελληνικά έναντι δωματίου εις ιδιωτικόν σχολείον ή καλήν οικογένειαν.
Πληροφορίαι : Καφενείο Πάγκειον Ομονοίας
Καθηγητής Α.Κ.
Εδώ συναντάμε αποκεντρωμένα φροντιστήρια και φροντιστήρια στον Πειραιά όπως :
Αιγινήτης-Παπατζανάκης Δεληγιώργη 16
Τόσκας-Χατζηευστρατίου Αθαν.Ζώης Καραΐσκου 103 Πειραιεύς
Φροντιστήρια στην Αγία Ζώνη : Λέρου 9 και Σικίνου 71 και άλλα στο Παγκράτι, τα Πετράλωνα και το Θησείο.
Η παλαιά διαμάχη Λαμπρινόπουλου-Πάλλα καλά κρατεί. Ο πρώτος ανακοινώνει 104 επιτυχίες στο Πολυτεχνείο διευκρινίζοντας ότι τα ονοματεπώνυμα και οι διευθύνσεις των σπιτιών τους(!) είναι αναρτημένα σε πίνακα του φροντιστηρίου. Ο δεύτερος έχει μικρότερους αριθμούς αλλά τώρα έχει ενισχύσει το δυναμικό των συνεργατών του με τον Φυσικό Σαλτερή Περιστεράκη, συγγραφέα της πολύ γνωστής και επιτυχημένης σειράς βιβλίων Φυσικής στην αρχή με τον Παλαιολόγο και αργότερα με τον Κουγιουμτζέλη, καθηγητών και των δυο στο Πολυτεχνείο, το φαρμακοποιό Σωτήρη Γολεμάτη που καλύπτει το μάθημα της Χημείας.
Είναι περιττό να τονιστεί ότι εμφανίζονται όλα τα ονόματα των παλαιών φροντιστών όπως: Δημήτριος Κλαδάκης, Απόστολος Παπαϊωάννου, Διονύσιος Λιβέρης, Γεώργιος Παπαϊωάννου, Κωνσταντίνος Γκιζέλης, Κωνσταντίνος Αραχωβίτης, Παναγιώτης Χατζής, Ιωάννης Άτζιου, Νίκος Χελιάς κ.α.
Προς το παρόν, ας δούμε μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου τα γεγονότα που εδώ μας ενδιαφέρουν μελετώντας τις εφημερίδες ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΕΘΝΟΣ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ και ΒΡΑΔΥΝΗ. Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ θα κυκλοφορήσει νόμιμα από τον Οκτώβριο 1944 μέχρι το κλείσιμο του τον Οκτώβριο του 1947.
Μέσα από αυτές, διαπιστώνουμε εντατικοποίηση της παρουσίας των γνωστών ονομάτων μαζί με νέα αλλά και νέα φαινόμενα. Από τον Ιανουάριο του ’44 μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου που εκδίδεται το ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ και το μικρό διάστημα -17 έως 28 Σεπτεμβρίου- που εκδίδεται η κοινή μικρού σχήματος εφημερίδα ΗΝΩΜΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ, υπάρχουν 166 αναφορές σε φροντιστήρια. Αντίστοιχοι αριθμοί, κάπως μικρότεροι, υπάρχουν και στις υπόλοιπες εφημερίδες.
Ένα φαινόμενο που κατ’ αρχήν πρέπει να σημειωθεί είναι ο καλπάζων πληθωρισμός, ιδιαίτερα στους τελευταίους μήνες πριν την απελευθέρωση. Το φαινόμενο είναι τόσο έντονο, που στην πραγματικότητα ακυρώνει στην ουσία τις εμπορικές συναλλαγές με χαρτονόμισμα. Στην επαρχία, κυρίαρχη είναι η ανταλλαγή σε είδος ενώ βασιλιάς δύναμης και πλούτου παντού είναι η χρυσή λίρα Αγγλίας. Ενδεικτικά παρουσιάζω τα εξής στοιχεία:
Η τιμή της εφημερίδας τον Ιανουάριο 1943 είναι 100 δραχμές, τον Ιούνιο 200, το Σεπτέμβριο 400, το Δεκέμβριο 2.000. Τον Ιανουάριο 1944 4000, το Μάρτιο 10.000, το Μάιο 20.000. Τέλος Ιουνίου 100.000, τον Ιούλιο 500.000. Στις αρχές του Αυγούστου 1.000.000 και στο τέλος του ιδίου μήνα 5.000.000. Στις τελευταίες μέρες κυκλοφορίας των εφημερίδων, 19 Σεπτεμβρίου 15 εκατομμύρια και δύο μέρες αργότερα 25 εκατομμύρια. Στις αρχές Σεπτεμβρίου το εισιτήριο του τραμ είναι 800.000 δραχμές, ενώ ένα κοινό κουστούμι 195 εκατομμύρια. Από το ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ αντλούμε την πληροφορία ότι στις 28 Οκτωβρίου του 1944 η τιμή της εφημερίδας είναι 6 δισεκατομμύρια και στις 10 Νοεμβρίου 20 δις. Στις 11 Νοεμβρίου γίνεται η «σταθεροποίηση της δραχμής» με την αναλογία μια «νέα δραχμή» είναι πενήντα κατοχικά δις. Τρόπος του λέγειν σταθεροποίηση γιατί την 1η Δεκεμβρίου η εφημερίδα έχει τέσσερις δραχμές, το Φεβρουάριο του 1945 20 δραχμές.
Ένα άλλο νέο φαινόμενο είναι η πρωτοβουλία της Βραδυνής να ανοίξει «σχολείο» στην πρώτη σελίδα της. Φαινόμενο τόσο συνηθισμένο σήμερα σε πολλές εφημερίδες, με επιμέλεια διαφόρων φροντιστηρίων. Εκεί, για μεγάλο διάστημα, παρουσιάζουν γραπτές παραδόσεις μαθημάτων έγκριτοι δάσκαλοι της εποχής. Ανάμεσα σ’ αυτούς, αναφέρω τον Πέτρο Τόγκα στα Μαθηματικά, το Διονύσιο Λεονταρίτη στη Φυσική, τον Αλκίνοο Μάζη στη Χημεία, τον Α. Λαζάρου στην Ιστορία, το Θρασύβουλο Σταύρου στη Λογοτεχνία κ.α.
Το Φεβρουάριο του 1944 γίνονται συμπληρωματικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο και την Πάντειο. Έτσι, στο ακαδημαϊκό έτος 1943-44 ο αριθμός των νεοεγγραφομένων φοιτητών είναι πάλι αυξημένος(5.308) σε εκκωφαντική αντίθεση με την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, που σφραγίζεται από τα γεγονότα του Δεκέμβρη(μόνο 256 εγγραφές).
Ας κάνουμε όμως, για λόγους ιστορικούς και ατμόσφαιρας, μερικές ιδιαίτερες καταγραφές. Τον Ιανουάριο του 1944 και σε 4 επαναλήψεις διαβάζουμε:
¨Βομβόπληκτος εκ Πειραιώς , πρωτοβάθμιος καθηγητής με ευδόκιμον 27ετή υπηρεσίαν ζητεί να παραδίδει ελληνικά έναντι δωματίου εις ιδιωτικόν σχολείον ή καλήν οικογένειαν.
Πληροφορίαι : Καφενείο Πάγκειον Ομονοίας
Καθηγητής Α.Κ.
Εδώ συναντάμε αποκεντρωμένα φροντιστήρια και φροντιστήρια στον Πειραιά όπως :
Αιγινήτης-Παπατζανάκης Δεληγιώργη 16
Τόσκας-Χατζηευστρατίου Αθαν.Ζώης Καραΐσκου 103 Πειραιεύς
Φροντιστήρια στην Αγία Ζώνη : Λέρου 9 και Σικίνου 71 και άλλα στο Παγκράτι, τα Πετράλωνα και το Θησείο.
Η παλαιά διαμάχη Λαμπρινόπουλου-Πάλλα καλά κρατεί. Ο πρώτος ανακοινώνει 104 επιτυχίες στο Πολυτεχνείο διευκρινίζοντας ότι τα ονοματεπώνυμα και οι διευθύνσεις των σπιτιών τους(!) είναι αναρτημένα σε πίνακα του φροντιστηρίου. Ο δεύτερος έχει μικρότερους αριθμούς αλλά τώρα έχει ενισχύσει το δυναμικό των συνεργατών του με τον Φυσικό Σαλτερή Περιστεράκη, συγγραφέα της πολύ γνωστής και επιτυχημένης σειράς βιβλίων Φυσικής στην αρχή με τον Παλαιολόγο και αργότερα με τον Κουγιουμτζέλη, καθηγητών και των δυο στο Πολυτεχνείο, το φαρμακοποιό Σωτήρη Γολεμάτη που καλύπτει το μάθημα της Χημείας.
Είναι περιττό να τονιστεί ότι εμφανίζονται όλα τα ονόματα των παλαιών φροντιστών όπως: Δημήτριος Κλαδάκης, Απόστολος Παπαϊωάννου, Διονύσιος Λιβέρης, Γεώργιος Παπαϊωάννου, Κωνσταντίνος Γκιζέλης, Κωνσταντίνος Αραχωβίτης, Παναγιώτης Χατζής, Ιωάννης Άτζιου, Νίκος Χελιάς κ.α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου