Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2015

Ιστορική διαδρομή της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης

 Η Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση συμβαδίζει και εξελίσσεται μαζί με το ανθρώπινο γένος από την αρχή της ιστορίας του, γιατί έχει άμεση σχέση με την αυτοσυντήρηση και την εξέλιξη του. Για πολλούς αιώνες οι γνώσεις και δεξιότητες μεταβιβάζονται από τη μια γενιά στην άλλη διαμέσου της μαθητείας δίπλα σε δάσκαλους-τεχνίτες.
Η οργανωμένη δημόσια Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση στην Ευρώπη φαίνεται να δημιουργείται κατά το 18ο αιώνα από το Ναπολέοντα, με την ίδρυση σχολείων Ανώτατης Τεχνικής Εκπαίδευσης (École Polytechnique) παράλληλα με αυτά της Γενικής.
Η δημιουργία των δημόσιων συστημάτων Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης τοποθετείται ιστορικά στα μέσα του 19ου αιώνα και συνδέεται με διεργασίες και μεταβολές στο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα (βιομηχανική επανάσταση-καπιταλισμός) αλλά και με το σχηματισμό των εθνικών κρατών.
Η Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση περιλαμβάνει τη θεωρητική και πρακτική τεχνολογική γνώση και τις δεξιότητες που επιτρέπουν στο άτομο που λαμβάνει τέτοια εκπαίδευση να ασχοληθεί επαγγελματικά στον οικιακό, επαγγελματικό, κτηριακό, βιομηχανικό τομέα και στο τομέα των μεταφορών.
Η Τεχνική Εκπαίδευση είναι ο σπουδαιότερος κλάδος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, και αφορά τα επαγγέλματα του δευτερογενούς τομέα παραγωγής.
Ο καταλυτικός ρόλος της Τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης στην ανάπτυξη μιας χώρας και στην οικονομικοεπαγγελματική βελτίωση των ατόμων θεωρείται δεδομένος, εφόσον οι σύγχρονες κοινωνικές δομές προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τη ραγδαία ανάπτυξη και εξέλιξη της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς. Η μέριμνα συντονισμού της τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, προκειμένου η πρώτη να μην καταντά έντονα ετεροχρονισμένη και εντέλει αποκομμένη από τις σύγχρονες εξελίξεις, αποτελεί αναπόσπαστη αναγκαιότητα στην κατεύθυνση του συνεχούς εκσυγχρονισμού της, χωρίς βέβαια αυτό να ερμηνευτεί ως πρόταση τυφλής υπηρέτησης της αγοράς εργασίας και της κατάρτισης αναλώσιμων εργατών.
Η Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση στη χώρα μας έχει μια ιστορική διαδρομή που έχει ενδιαφέρον να γνωρίσουμε τις σημαντικότερες στιγμές της:
Το 1828 ο Καποδίστριας ιδρύει το πρώτο Τεχνικό Σχολείο στην Αίγινα.
Το 1829 ο Καποδίστριας ιδρύει το πρώτο Γεωργικό Σχολείο στην Τύρινθα Αργολίδας (σημερινές Αγροτικές φυλακέςΤύρινθας) και τη Μέση Στρατιωτική Τεχνική Σχολή.
Το 1836 ο Οθων ιδρύει τοΕθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Το 1874 ιδρύεται η Νυκτερινή Σχολή Τεχνιτών στο Πειραιά.
Το 1882 ιδρύονται Ναυτικές Σχολές.
Το 1884 ιδρύεται η Σχολή Τεχνιτών Κάλφιου-Παπαιωάνου.
Το 1886 ιδρύεται η Τεχνική Σχολή Σαπουνάκη-Δρακάκη
Το 1894 ιδρύεται η Βιοτεχνική και Εμπορική Ακαδημία Ρουσόπουλου.
Το 1900 ιδρύεται η Σχολή Μηχανικών και Ηλεκτρολόγων Προμηθέας.
Το 1925 ιδρύεται η Δημόσια Ναυτική Σχολή Πειραιώς.
Το 1926 ιδρύεταιη Σιβιτανίδειος Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων.
Το 1932 ιδρύεται η Σχολή Μηχανικών Αρχιμήδης.
Το 1950 ιδρύονται οι Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ.
Το 1959, ιδρύθηκε η Σχολή Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης (ΣΕΛΕΤΕ). Η τελευταία μετονομάσθηκε σε ΑΣΠΑΙΤΕ (Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης) το 2002, και παραμένει ακόμα η μόνη παιδαγωγική σχολή εκπαιδευτικών για το χώρο της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Το 1970 ιδρύονται τα ΚΑΤΕΕ (Κέντρα Ανώτερης Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης), τα σημερινά ΑΤΕΙ.
Στο χώρο της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης γίνονται οι εξης μεταρρυθμίσεις: Με την εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του 1959 (Ν.3971/1959), καταβάλλεται πράγματι σοβαρή προσπάθεια ανάπτυξης της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με τη ίδρυση των πρώτων Δημόσιων Μέσων Τεχνικών Σχολών Εργοδηγών.Το 1970 (Ν.580/1970) υλοποιήθηκε το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στη χώρα μας με την ανάπτυξη των Σχολών Εργοδηγών και την ίδρυση των Κατώτερων Τεχνικών Σχολών τετραετούς φοίτησης. Στις πρώτες φοιτούσαν απόφοιτοι Γυμνασίου-Λυκείου και στις δεύτερες απόφοιτοι στοιχειώδους εκπαίδευσης (δημοτικού).
Ταυτόχρονα την ίδια περίοδο (Β.Δ. 480/1970) ιδρύονται οι Σχολές Μαθητείας που χρηματοδοτούνται από κρατικούς πόρους και συνεισφορές των εργοδοτών και προσφέρουν διττή εκπαίδευση, δηλαδή εκπαίδευση στις τάξεις και πρακτική άσκηση στους εργοδότες.
Υπήρχε παράλληλη λειτουργία Ιδιωτικών Κατωτέρων, Μέσων και Ανωτέρων Σχολών, ενώ εκτός του Υπουργείου Παιδείας λειτουργούσαν και στη ΔΕΗ, στον ΟΤΕ, στον ΟΣΕ, κ.λ.π. για κάλυψη των αναγκών τους.Το σύστημα λειτούργησε πολύ αποδοτικά για 10 περίπου χρόνια. Παρήγαγε τα πλέον ειδικευμένα, έως σήμερα, μεσαία στελέχη της παραγωγικής μηχανής της χώρας.
Μετά τη Μεταπολίτευση, η συσσωρευμένη τεχνολογική εξέλιξη και η εμφάνιση νέων επαγγελμάτων οδήγησε σε αναδιοργάνωση της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης το 1977 (Ν.576/1977-Υπ. Γ. Ράλλης), στην σημερινή της περίπου μορφή, καταργούνται οι Σχολές Εργοδηγών και οι Κατώτερες Τεχνικές Σχολές, δημιουργείται το Τεχνικό και το Επαγγελµατικό Λύκειο, η Τεχνική – Επαγγελµατική Σχολή και το Κέντρο Επαγγελµατικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης (ΚΕΤΕ).
Ορόσημο για τη μέση εκπαίδευση αποτέλεσε ο Ν. 1566/1985 –(Υπ. Απ. Κακλαμάνης), που κατατέθηκε από τον τότε υπουργό παιδείας Απ. Κακλαμάνη και αναφερόταν στη δομή και τη λειτουργία της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, πραγματοποιώντας τις ακόλουθες μεταρρυθμίσεις:
Δημιουργείται το Τεχνικό Επαγγελματικό Λύκειο (ΤΕΛ) το οποίο εκτός από τις γενικές γνώσεις επιχειρεί να εφοδιάσει τους αποφοίτους του με τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις ώστε να ενταχθούν γρήγορα και ομαλά στον επαγγελματικό στίβο.
Δημιουργούνται οι Τεχνικές Επαγγελματικές Σχολές (ΤΕΣ). Είναι διετούς φοίτησης, δέχονται αποφοίτους γυμνασίου και λειτουργούν απόγευμα ή βράδυ για την εξυπηρέτηση των εργαζόμενων μαθητών. Στοχεύουν κυρίως στην τεχνογνωσία και λιγότερο στην γενική εκπαίδευση των μαθητών.
Λειτουργούν για πρώτη φορά τα Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (ΣΕΚ), θεσμός που συνεχίζεται ως τις μέρες μας, δίνοντας έμφαση στην εργαστηριακή άσκηση των μαθητών της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Το 1998 (Ν.2640/1998-Υπ. Γερ. Αρσένης) το Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο (Τ.Ε.Ε), που εντάσσεται στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έρχεται να ενοποιήσει όλα τα μέχρι τότε «τεχνικά σχολεία». Αποτελείται από δύο κύκλους σπουδών: τον Α’ κύκλο όπου οι απόφοιτοι (τεχνίτες) παίρνουν πτυχίο επιπέδου 2 και τον Β’ κύκλο όπου οι απόφοιτοι (εργοδηγοί) λαμβάνουν πτυχίο επιπέδου 3.
Το 2006 (Ν.3475/2006-Υπ. Μαρ. Γιαννάκου) τα ΤΕΕ ξεχώρισαν σε Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ), παρόμοια των πρώην ΤΕΣ, που παρέχουν μόνο Επαγγελματικές γνώσεις και σε Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), παρόμοια των πρώην ΤΕΛ.
Το 2013 (Ν.4186/2013-Υπ. Αρβανιτόπουλος), η επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται από το Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ.) (Ημερήσιο και Εσπερινό). Το Επαγγελματικό Λύκειο προσφέρει δύο κύκλους σπουδών, οι οποίοι ανήκουν στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα:
α. το «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» και
β. το «Μεταδευτεροβάθμιο κύκλο σπουδών», την «Τάξη Μαθητείας».
Στο «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» στα Ημερήσια ΕΠΑ.Λ. λειτουργούν οι Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις. Στην «Τάξη Μαθητείας» (εκπαίδευση στο χώρο εργασίας) η οποία είναι προαιρετική, εγγράφονται οι κάτοχοι απολυτηρίου και πτυχίου του δευτεροβάθμιουκύκλου σπουδών του ΕΠΑ.Λ.. Η «Τάξη Μαθητείας», που εφαρμόζει το δυϊκό σύστημα εκπαίδευσης (μαθητείας) του Ο.Α.Ε.Δ. έχει διάρκεια ένα (1) έτος και περιλαμβάνει Μαθητεία με εκπαίδευση στο χώρο εργασίας.
Η ανάλυση της ιστορικής διαδρομής της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και οι σύγχρονες μελέτες θα αποτελέσουν τη βάση για να εξαχθούν πολύτιμα συμπεράσματα που θα μας βοηθήσουν να ανεβάσουμε ένα σκαλοπάτι ψηλότερα την ΤεχνικήΕκπαίδευση.
Νίκος Σεκεριάδης Μηχανολόγος Μηχανικός- Εκπαιδευτικός

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου