Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2015

ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΠΩΝ
Με αφορμή την εκδήλωση για τα 70 χρόνια
________________________________________
Η ιστορία για το Δημοτικό Σχολείο Σαπών, με τα στοιχεία που μπορέσαμε να αντλήσουμε, αρχίζει μετά την απελευθέρωση της Θράκης. [1920]. Τις πληροφορίες για εκείνη την εποχή πήραμε από τη δασκάλα Αλκμήνη Γουναροπούλου-Ψαθά . Η μητέρα της (Βενετία) ήταν δασκάλα και ήρθαν μαζί από τη Βάρνα της Βουλγαρίας, το 1921 στις Σάπες, για να εργαστεί ως δασκάλα. Οι αναμνήσεις της ήταν για μας η ιστορία ολοζώντανη μπροστά μας και μας συγκλόνισαν. Την καλέσαμε να έρθει από τη Θεσσαλονίκη το 1996, με την ευκαιρία εκδηλώσεων για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του σχολείου. Συνήθως τα 70 χρόνια δε θεωρούνται ως χρονικό ορόσημο για μια τέτοια εκδήλωση, όμως μας παρακίνησε να αποφασίσουμε κάτι τέτοιο το γεγονός ότι υπήρχε στη ζωή ένα πρόσωπο πολύ σημαντικό, αφού η μητέρας της, αλλά και η ίδια (90 και χρονών), διετέλεσαν για πολλά χρόνια δασκάλες του σχολείου μας και επίσης το γεγονός ότι ζούσαν πολλά πρόσωπα (μεγάλης ηλικίας) που την εποχή εκείνη ήταν μαθητές του σχολείου. Έτσι με τον τρόπο αυτόν θελήσαμε να τιμήσουμε μαζί με το σχολείο και ανθρώπους που εργάστηκαν αλλά και φοίτησαν ως μαθητές στο σχολείο, την εποχή εκείνη! Σημείωση πρόσθετη: [H Αλκμήνη Γουναροπούλου απεβίωσε το 2001].
Η ιστορία αρχίζει από το 1921
Πριν χτιστεί το σημερινό παλιό διδακτήριο, το 1926, λειτούργησε για πρώτη φορά το "Μικτόν Δημοτικόν Σχολείον Σαππών" σε τέσσερα διαφορετικά κτίσματα, τα οποία ήταν αποθήκες ή παλιά σπίτια. Υπάρχει μια φωτογραφία, που τη θεωρούμε ιστορική για το σχολείο μας, και δείχνει ένα από τα κτίσματα αυτά, τους μαθητές και τον Αρχιμανδρίτη Ιωανίκειο. Η πινακίδα του σχολείου αναφέρει το 1921, σαν έτος ίδρυσης του πρώτου ελληνικού σχολείου, μετά από πολλούς αιώνες; Την εποχή εκείνη μαθητές ήταν ο κ. Λιπορδέζης Γιώργος και ο κ. Ζαμπογιάννης Κώστας, που ζούνε σήμερα και μας μιλάνε για τη φτώχια του κόσμου. Ο κ. Λιπορδέζης, θυμάται, ότι πολλά παιδιά πήγαιναν σχολείο χωρίς παπούτσια και ήταν νηστικά. Οι δάσκαλοι πολλές φορές φέρονταν αυστηρά στα παιδιά, γεγονός που είχε και την αποδοχή των γονέων. Όμως παρατηρήσαμε με πόσο ειλικρινή θαυμασμό και σεβασμό μιλούσε για τους δασκάλους του. Τα πρώτα χρόνια μαζί με τους Έλληνες μαθητές, στο σχολείο πήγαιναν και τα Βουλγαρόπαιδια. Μετά από 2 περίπου χρόνια έφυγαν. Από τους πρώτους δασκάλους της εποχής εκείνης αναφέρονται τα ονόματα του Λεόντιου Κεφαλά, με σπουδές στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, του Τσουμίδη, του Τσέλου, της Πολυξένης (δε θυμάται κανείς το επώνυμο, ένα χαρακτηριστικό που το έχουν οι δάσκαλοι, σε αντίθεση με τους καθηγητές, τους οποίους θυμόμαστε με τα επώνυμά τους. Είναι η οικειότητα που αναπτύσσεται περισσότερο μεταξύ δασκάλων και μαθητών). Το 1926 χτίζεται το πρώτο σχολικό κτίριο, αυτό που ακόμη σήμερα το χρησιμοποιούμε για τις μικρές τάξεις και τα Μουσικά Τμήματα. Ήταν ένα κτίριο που είχε αρχικά 4 αίθουσες. Οι 2 επί πλέον προστέθηκαν μετά το 1945.
Η περίοδος της κατοχής
...Το σχολείο λειτούργησε έτσι μέχρι το 1940, οπότε κηρύχτηκε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Την περίοδο της κατοχής το σχολείο λειτούργησε ως Βουλγαρικό, αφού η Θράκη ολόκληρη, μέχρι το 1945, έζησε κάτω από την εξουσία των Βουλγάρων, την οποία τους έδωσαν οι Γερμανοί σύμμαχοί τους. Δίδασκαν μόνο Βούλγαροι δάσκαλοι και τα Ελληνόπουλα, όσα πήγαιναν στο σχολείο, διδάσκονταν τη βουλγαρική γλώσσα. Την εποχή εκείνη την ελληνική γλώσσα μάθαιναν τα παιδιά στις οικογένειές τους. Ήταν μια περίοδος εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη για τους ντόπιους. Οι βούλγαροι τους εκτόπισαν από τα σπίτια και τα μαγαζιά τους και τους άφησαν να ζουν κάτω από τη βαριά σκιά του φόβου, της τρομοκρατίας και των βασανισμών. Μετά τη λήξη του πολέμου, άνοιξε και πάλι το ελληνικό σχολείο. Τότε, περίπου στα 1946 με 47, οι κάτοικοι των Κασσιτερών μετακόμισαν όλοι στις Σάπες από το φόβο του Εμφυλίου Πολέμου. Ο αριθμός των μαθητών αυξήθηκε δραματικά. Τότε προστέθηκαν άλλες δυο αίθουσες και το διδακτήριο πήρε τη μορφή που έχει μέχρι σήμερα. "Στοιβαγμένοι σα σαρδέλες μέσα στις τάξεις κάναμε το μάθημά μας", γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του "Ο πετροπόλεμος στις Σάπες" ο τότε μαθητής δημοτικού Μαυρίδης Όμηρος που σήμερα είναι ψυχολόγος καθηγητής, καταγόμενος από τις Κασσιτερές. Σιγά σιγά η κατάσταση άρχισε να ομαλοποιείται και η κοινωνική ζωή να βρίσκει τους ρυθμούς της. Οι άνθρωποι με την εργατικότητά και την εντιμότητά τους πήραν το δρόμο της ανάπτυξης. Το σχολείο λειτουργεί σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής. Οι δάσκαλοι είναι περισσότερο μορφωμένοι, είναι νέοι, αλλά βέβαια πάντα επικρατεί το αυστηρό πνεύμα της εποχής και τον πρώτο λόγο έχουν αυτοί. Οι γονείς, τις περισσότερες φορές δέχονται τις εντολές και τις παραινέσεις τους κάτι σα νόμο. Οι μαθητές πειθαρχούν κάτω από το φόβο της βέργας, που τις περισσότερες φορές είναι από ξύλο κρανιάς, για να είναι περισσότερο αποτελεσματική, χωρίς ωστόσο να λείπουν τα "παρατράγουδα".
Η εγκατάσταση των παλιννοστούντων
Έτσι, με τους ρυθμούς αυτούς κυλούσαν τα χρόνια, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Το σχολικό κτίριο δεν επαρκούσε πάντα και για μερικά χρόνια, μαθητές κάποιων τάξεων φιλοξενούνταν σε αίθουσες του Γυμνασίου. Και φτάνουμε στα 1991.
Τότε, παρουσιάστηκε ο πρώτος μαθητής από τη Σοβιετική Ένωση. Ήταν ο Γιάννης. Ένα παιδί που όλοι το περιβάλαμε με αγάπη και συμπάθεια. Το 1992, ήρθε η Τάνια και σε λίγες ημέρες η Αλεξάνδρα και ο Κώστας. Τις επόμενες σχολικές χρονιές, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Το 1993 παρουσιάστηκαν για φοίτηση 80 μαθητές, που ήρθαν από τη Φαρκαδώνα, μετά από προσωρινή διαμονή εκεί. Κανένα από τα παιδιά δε γνώριζε ούτε μια λέξη ελληνική, εμείς δεν ξέραμε τα ρωσικά. Τον πρώτο καιρό μιλούσαμε με τα μάτια. Αίθουσες δεν υπήρχαν για τη στέγασή τους. Στις Σάπες, το Ίδρυμα Παλιννοστούντων έστησε τον Οικισμό Υποδοχής τους, περίπου 100 λυόμενα σπιτάκια για την προσωρινή διαμονή τους. [δυστυχώς ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούνται σε άθλια κατάσταση]. Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα στην αυλή του σχολείου μας στήθηκαν 6 λαμαρινένια τολ, που τα έφεραν μετά το σεισμό της Καλαμάτας. Τρία χρόνια γινόταν μαθήματα μέσα σε πρόχειρες αίθουσες στημένες στον αέρα, με -3 βαθμούς το χειμώνα και πάνω από 35 το Μάιο και Ιούνιο. Ευτυχώς, δεν άργησαν να στηθούν 10 προκάτ αίθουσες με κεντρική θέρμανση. Αν και δεν ήταν αυτό που θα ήθελε κάθε σχολείο, ωστόσο έλυσε το πρόβλημα της στέγασης. Ακόμη και σήμερα, μετά από 14 και πλέον χρόνια, οι αίθουσες αυτές χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του Ολοήμερου Σχολείου και των Μουσικών Τμημάτων.
Το νέο σχολικό κτίριο (1998)
Ποτέ δεν παραλείψαμε να θέτουμε με επιμονή, σε όλους τους αρμόδιους και μη παράγοντες, το αίτημα για την ανέγερση ενός νέου σύγχρονου κτιρίου, ικανού να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες που είχαν προκύψει, αφού ο αριθμός των παλιννοστούντων μαθητών αυξήθηκε τα επόμενα χρόνια σε 200 και μαζί με τους 90-100 ντόπιους μαθητές έφτασε τους 300! Η έλλειψη γνώσης της ελληνικής γλώσσας, στο σύνολο των μαθητών, απαιτούσε επιτακτικά τη λειτουργία μικρών τμημάτων σε κάθε τάξη. Δημιουργήθηκαν τα Τμήματα Υποδοχής για να βελτιώσουν κάπως την κατάσταση. Επιτέλους, το 1998, μέσα σε ελάχιστους μήνες, στήθηκε ένα νέο προκατασκευασμένο σχολείο. Σύγχρονο, όμορφο, με 12 αίθουσες διδασκαλίας, αίθουσα εκδηλώσεων, Φυσικής-Χημείας, αίθουσα Υπολογιστών, Βιβλιοθήκη, γραφεία κλπ. Αν και πάλι δεν χωράει σήμερα τα 20 τμήματα που λειτουργούν, ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες του σχολείου. Χρησιμοποιούμε βεβαίως και τις αίθουσες του παλιού κτιρίου, καθώς και τις προκατασκευασμένες αίθουσες του 1994 για τις ανάγκες των Τμημάτων Δημιουργικής Απασχόλησης
Σήμερα το σχολείο μας βρίσκει, μέρα με τη μέρα, το δρόμο του. Οι δυσκολίες που υπήρχαν γίνονται λιγότερες. Τα παιδιά των παλιννοστούντων γεννιούνται πλέον στην Ελλάδα, φοιτούν σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία και γνωρίζουν τη γλώσσα καλύτερα (μιλούν ακόμη και σήμερα όμως τη ρωσική γλώσσα στα σπίτια τους). Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο της αθρόας εγγραφής μουσουλμάνων μαθητών, που στο σύνολό τους φτάνει πάνω από τους 30 σε κάθε σχολικό έτος! Δηλαδή το 1/6 των μαθητών. Δημιουργούνται αρκετά προβλήματα εξαιτίας της ανεπαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας. Οι δάσκαλοι με τη διεύθυνση του σχολείου επίμονα ζητούν τη λειτουργία τμημάτων ενισχυτικής διδασκαλίας. Ανάλογα με τις δυνατότητες σε προσωπικό, άλλοτε λειτουργεί ένα τμήμα, άλλοτε δύο και σπάνια τρία. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται η δυνατότητα της ενισχυτικής διδασκαλίας σε μεγαλύτερο βαθμό στους μουσουλμάνους και λιγότερο στους μαθητές με κάποια μαθησιακά προβλήματα. Εδώ σημαντικός είναι ο ρόλος της λειτουργίας του Τμήματος Ένταξης.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΤΟ 2005 ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΗΚΕ ΤΟ 2010
ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου