Σάββατο 5 Μαρτίου 2016

Φωτεινές μορφές τού τόπου μας: Αναστάσιος Γόρδιος (1654-1729)
17 Απριλίου 2015 13:55 • administrator • ΤΕΧΝΕΣ/ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Ο Αναστάσιος Γόρδιος είναι ένας από τους μεγαλύτερους Δασκάλους του Γένους. Διέπρεψε κατά τη λεγόμενη Προδρομική περίοδο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Θεωρούνταν ένας από τους αρτιότερα μορφωμένους Δασκάλους του Γένους και απέκτησε μεγάλη φήμη στην εποχή του ως λόγιος, δάσκαλος, γιατρός και κοινωνικός εργάτης. Γεννήθηκε το 1654 στα Βραγκιανά των Αγράφων, όπου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτούργησε για δυο αιώνες το περίφημο «Ελληνομουσείον των Αγράφων», Ανώτερη Σχολή των Ελληνικών Γραμμάτων.
Τη Σχολή αυτή την ίδρυσε το 1662 ένας άλλος λόγιος και Δάσκαλος του Γένους, ο Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός, που υπήρξε και δάσκαλος του Γορδίου.
Ο Ευγένιος γρήγορα διαπιστώνει το ήθος και τη φιλομάθεια του Αναστασίου και τον θέτει υπό την προστασία του. Το 1676 τον στέλνει για ευρύτερες σπουδές στην Αθήνα, όπου ακούει δασκάλους, όπως τον Ιωάννη Μπενιζέλο και τον Νικόδημο Μαζαράκη. Ο τελευταίος εκτιμά το νεαρό μοναχό και τον στέλνει στην Ιταλία για ανώτερες σπουδές. Στην Πάδοβα βρίσκουμε το Γόρδιο να κάνει φιλολογικές, θεολογικές και ιατρικές σπουδές. Λίγο αργότερα παρακολουθεί φυσικομαθηματικά στη Ρώμη.
Ύστερα από λαμπρές σπουδές πέντε ετών στο εξωτερικό ο Γόρδιος επιστρέφει στην «ολιγάνθρωπη» γενέτειρά του και αναλαμβάνει τη διεύθυνση του «Ελληνομουσείου», μολονότι έχει προτάσεις να διδάξει με μεγάλες αμοιβές σε ξένες χώρες. Η πατρίδα, γράφει ο ίδιος σε μια επιστολή του, χρειάζεται βοήθεια και πρέπει να βοηθηθεί.
Εγκαθίσταται λοιπόν στο μικρό Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής (στη θέση Γούβα των Βραγκιανών) και διακρίνεται ως δάσκαλος και ως άνθρωπος της φιλαλληλίας και της αρετής. Πολλοί μαθητές του, όπως ο Θεοφάνης από τα Άγραφα, ο Μιχαήλ Μαυρομμάτης από το Μεσολόγγι και ο Νικόλαος Λογοθέτης από το Γαλαξείδι, διακρίνονται αργότερα ως σπουδαίοι δάσκαλοι στις ιδιαίτερες πατρίδες τους.
Εκεί στο απόμακρο χωριό του, που είναι φτωχό και αποκομμένο συγκοινωνιακά και που είναι εκτεθειμένο στις αλλεπάλληλες επιδρομές των ληστών, αναπτύσσει τη δράση του ο Γόρδιος, μοιράζοντας το χρόνο του στη διδασκαλία, τη συγγραφή, το κήρυγμα, καθώς και στην ανέγερση σχολείων, εκκλησιών και άλλων κοινωφελών έργων. Αλληλογραφεί με πολλά πρόσωπα και ζητεί τη συνδρομή τους (μας σώθηκαν 750 περίπου επιστολές του). άλλοτε πάλι δίνει με τις επιστολές του συμβουλές θρησκευτικού, ηθικού, γλωσσικού ή ιατρικού περιεχομένου.
Η φήμη του διατρέχει ολόκληρη τη Στερεά Ελλάδα, από όπου έρχονται συνέχεια επιστολές για κάθε λογής ζητήματα και απορίες. Και εκείνος απαντάει σε όλους με ευθυκρισία και με προσοχή και τους βοηθάει. Μα το θέμα που τον γοητεύει είναι το βιβλίο. «Ζήτηση βιβλίων δανεισμοί, ανταλλαγές, βιβλιοδεσίες περνούν και ξαναπερνούν μέσα από τα γράμματά του» (Κ.Θ. Δημαράς).
Πεθαίνοντας ο Γόρδιος σε ηλικία 75 ετών το 1729, άφησε πίσω του ένα τεράστια έργο από επιστολές, από μεταφράσεις Αρχαίων και από άλλα έργα, κυρίως διδακτικά της Γραμματι-κής. Αυτό το έργο του μαζί με το κοινωνικό του έργο και τη φωτεινή ζωή του «έμειναν και μετά το θάνατό του μια λαμπάδα αναμμένη μέσα στα σκοτάδια της δουλείας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου