Σάββατο 30 Απριλίου 2016

Β ) Ιστορικά Σχολεία των Πατησίων
Μαριάνθη Μπέλλα Εκπαιδευτικός Δ.Ε.
ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΗΣΙΩΝ
Από τα χρόνια του Μεσοπολέμου στη χώρα μας αναπτύχτηκε η ιδιωτική εκπαίδευση η οποία κάλυψε κενά της κρατικής εκπαίδευσης που οφείλονταν είτε στην αδυναμία ίδρυσης πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων σχολείων είτε στην βραδύτητα με την οποία ανταποκρινόταν στις νέες κοινωνικο-οικονομικές απαιτήσεις και ανάγκες. Αρκετά από τα ιδιωτικά σχολεία που ιδρύθηκαν και λειτούργησαν αυτή την περίοδο έπαιξαν γενικά θετικό ρόλο στην εκπαίδευση των νέων και συνέβαλαν στην υιοθέτηση νέων παιδαγωγικών μεθόδων και διδακτικών προσεγγίσεων (Δημαράς, 2003: 205-206). Στην περιοχή των Πατησίων λειτούργησαν πολλά ιδιωτικά σχολεία στα οποία φοιτούσαν κυρίως παιδιά από τη μεσοαστική τάξη. Τα σπουδαιότερα ήταν:
Η Σχολή Χατζιδάκι με νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο και οικοτροφείο, στη Λεωφ. Γαλατσίου. Στο κτίριό της σήμερα στεγάζεται ο ΟΑΕΔ Πατησίων.
Το Πρότυπον Εκπαιδευτήριον Αθηνών του Ηλία Κωνσταντινίδου, στη Λεωφ. Αλεξάνδρας.
Η «Σχολή Μπερζάν» ή «Πρότυπον Λύκειον Αθηνών», Μαυρομματαίων 15.
Ο Ελικών, Πατησίων και Κεφαλληνίας.
Ο Κοραής του Οικονομόπουλου που στεγάστηκε στο κτίριο του Λυσσιατρείου.
Τα εκπαιδευτήρια "Μαρία Κρίκου", στην οδό Μαυρογένους 8 στον Αγ. Παντελεήμονα, που διέθεταν νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο θηλέων και οικοτροφείο θηλέων. Αργότερα στο κτίριό τους στεγάστηκε το 67ο Λύκειο Αθηνών.
Το Λύκειο "Η Αθηνά" του Γ. Ζηρίδη, που μεταφέρθηκε από τον Πειραιά, μετά τον βομβαρδισμό του, στην οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου 110, στην πλατεία Κυριακού (σημερινή Βικτωρίας).
Το Αθηναϊκόν Λύκειον Α.Γ. Τυχοπούλου, Πατησίων και Λήμνου, στην πλατεία Αμερικής.
Ιστορικά Σχολεία των Πατησίων
Μαριάνθη Μπέλλα Εκπαιδευτικός Δ.Ε.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η περιοχή των Πατησίων βρίσκεται κοντά στο κέντρο της Αθήνας και συνδέεται με αυτό με την οδό Πατησίων. Στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν ένα προάστιο των Αθηνών, το οποίο τις επόμενες δεκαετίες αναπτύχτηκε με γοργούς ρυθμούς και κατοικήθηκε από μικροαστικά και μεσοαστικά στρώματα. Μεταπολεμικά άλλαξε όψη με την αντιπαροχή, γέμισε πολυώροφες πολυκατοικίες και μετατράπηκε σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας. Οι πολυκατοικίες των Πατησίων, χτισμένες σε διαφορετικές δεκαετίες, αποτελούν ένα ζωντανό «μουσείο» εξέλιξης αυτού του είδους κατοικίας στην Αθήνα. Η κοινωνική σύνθεση του πληθυσμού των Πατησίων άλλαξε τα τελευταία είκοσι χρόνια λόγω της μετακίνησης των μεσοαστικών στρωμάτων προς τα βόρεια και νότια προάστια και της εγκατάστασης πολλών οικονομικών μεταναστών από διάφορες χώρες. Σήμερα, οι μισθωτοί είναι πλέον το βασικό κοινωνικό στρώμα που κατοικεί την περιοχή.
Στην περιοχή των Πατησίων ιδρύθηκαν και λειτούργησαν, από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, πολλά δημόσια και ιδιωτικά σχολεία για να καλύψουν τις ανάγκες του ολοένα αυξανόμενου πληθυσμού. Πολλά από αυτά έχουν μεγάλη ιστορία και σημαντική προσφορά στη μόρφωση των νέων και ορισμένα λειτουργούν μέχρι σήμερα.
Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΤΗΣΙΩΝ (ΟΝΟΜΑΣΙΑ-ΟΡΙΑ-ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ)
Η περιοχή των Πατησίων βρίσκεται τέσσερα χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την Ομόνοια και αποτελείται από δύο τμήματα:
Η πείνα
Ο παππούς, κατά το συνήθειο, αραγμένος πάνω στο καρεκλάκι, έπινε τον τούρκικο καφέ που είχε ετοιμάσει η κόρη του, η Γαργαρέταινα. Αν κι ήταν Δεκέμβρης, το πρωινό ήταν γλυκό κι η ατμόσφαιρα ζεστή. Ο ήλιος σκορπούσε απλόχερα τη θαλπωρή του. Απέναντι ακριβώς, στο στενό χωμάτινο δρόμο της οδού Κρήτης, μια ετοιμόγεννη σκούπιζε στο εξωτερικό τοιχάκι.
« Μωρέ Δέσποινα, της είπε, η κοιλιά σου θ’ ακουμπήσει στο χώμα και συ κάνεις ακόμα λάτρα;»
« Τι να κάνω, παππού, οι ανάγκες δεν περιμένουν»
Ζεσταμένος από τον ήλιο, περασμένος στα χρόνια, τυλιγμένος με το χοντρό παλτό που η κόρη του είχε φροντίσει να φορέσει, αφέθηκε αναπολώντας τις παλαιές καλές μέρες και κάποια στιγμή τον πήρε ο ύπνος. Αργότερα, όταν άνοιξε τα μάτια του είδε από τη πόρτα της Δέσποινας να βγαίνει, κρατώντας τη μόνιμη τσάντα της η κυρά- Ελευθερία, η μαμή της γειτονιάς.
« Πώς από δω, Ελευθερία;»
« Καλά, δε το πήρες χαμπάρι; Η Δέσποινα γέννησε. γιο! Το πέμπτο της παιδί»
« Μα πώς, πριν από λίγο σκούπιζε!»
« Μ’ έναν πόνο, παππού!»

Παρασκευή 29 Απριλίου 2016

Η «κόρη των Αθηνών» και ο Λόρδος Βύρων
Κόρη των Αθηνών (λεπτομέρεια). Αγνώστου ελαιογραφία σε μουσαμά 116χ82), Αθήνα, Συλλογή Ιδρύματος Αλεξ.Ωνάσης.
Στον παραπάνω πίνακα με τίτλο «Κόρη των Αθηνών» απεικονίζεται μια νεαρή γυναικεία μορφή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Στέκεται συλλογισμένη με το βλέμμα απλανές. Η τρυφερή της ηλικία απεικονίζεται στη δροσιά του προσώπου της. Η νεαρή γυναίκα φορά παραδοσιακή φορεσιά της Αττικής, ενώ αν κρίνουμε από το χρυσοκέντητο πλουμιστό γιλέκο που φορά πρόκειται για ανύπαντρη κοπέλα. (Από τα κεντήματα της φορεσιάς υποδηλωνόταν η κοινωνική όπως και η οικογενειακή κατάσταση της κοπέλας). Τα κοσμήματα που φορά μας παραπέμπουν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Ο πίνακας έχει βάθος με φόντο το Μνημείο του Ερεχθείου της Ακρόπολης όπου διακρίνουμε δύο από τις Καρυάτιδες που το στολίζουν. Πιθανά ο άγνωστος καλλιτέχνης να ήθελε συμβολικά να παραλληλίσει την Κόρη των Αθηνών με τις Καρυάτιδες που στολίζουν το μνημείο της Ακρόπολης. Μάλιστα λέγεται πως η κόρη των Αθηνών ήταν τόσο όμορφη ώστε όταν την πρωτοαντίκρυσε ο Χόμπχαουζ, θαμπωμένος, αναφώνησε : «Κοίτα , μια από τις Καρυάτιδες ζωντάνεψε».
Μάθημα στην ύπαιθρο σε χωριό της Λευκάδας – Φωτογραφία: Fritz Berger
Άρθρο του Σπύρου Ν. Βουκελάτου στην εφημερίδα «Τα Χορτάτα».
Μέχρι την δεκαετία του ’60 τα χωριά της ευρύτερης περιοχής του πρώην Δήμου Απολλωνίων έσφυζαν από ζωή. Ήταν γεμάτα κόσμο, που ασχολούνταν, κατά κύριο λόγο, με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Κάθε πρωί άντρες και γυναίκες ξεκινούσαν με τα ζωντανά τους για τα χωράφια, τα αμπέλια, τις ελιές, τους κήπους και τα βοσκοτόπια και ρίχνονταν με ζήλο στη δουλειά. Καλλιεργούσαν κάθε γωνιά της γης και απολάμβαναν τους πλούσιους καρπούς της. Στο χωριό μας η μάνα φύση φάνηκε γενναιόδωρη. Χάρισε απλόχερα όλα τα αγαθά και το σπουδαιότερο: πολλές πηγές με άφθονα νερά. Το χωριό μας ήταν πλούσιο σε γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα. Το κάθε σπίτι είχε τις κότες του, τα φρέσκα αβγά, τα αλανιάρικα νόστιμα κοτόπουλα, τα κοκόρια, τη γαλοπούλα για τα Χριστούγεννα, το γάλα, το τυρί, τη μυζήθρα, το σκουπούλι με την παχύρευστη παραδοσιακή σαλαμούρα, – «μα την πεθυμιά της», όπως έλεγε η θειά μου η Βασίλω – και το δικό του αρνί ή κατσίκι για το Πάσχα. Από γεωργικά προϊόντα αφθονία. Το κάθε νοικοκυριό είχε αποθηκευμένα για όλο το χρόνο σιτάρι, κρασί, λάδι και όσπρια όλων των ειδών. Ο φούρνος έκαιγε καυσόξυλα και έψηνε το σιταρένιο, ζυμωτό, χωριάτικο ψωμί, που μοσχοβολούσε από μακρυά όταν το ξεφούρνιζε η νοικοκυρά.
Κάποτε ένας ξένος συνομιλητής ρώτησε τον Γιώργο Σεφέρη το εξής:
"Μα πιστεύετε σοβαρά ότι είστε απόγονοι του Λεωνίδα και του Θεμιστοκλή;"
Η απάντηση του νομπελίστα ποιητή μας: "Όχι, είμαστε απόγονοι μονάχα της μάνας μας, που μας μίλησε ελληνικά, που προσευχήθηκε ελληνικά, που μας νανούρισε με παραμύθια για τον Οδυσσέα, τον Ηρακλή, τον Λεωνίδα και τον Παπαφλέσσα, και ένιωσε την ψυχή της να βουρκώνει τη Μεγάλη Παρασκευή μπροστά στο ξόδι του νεκρού Θεανθρώπου".
.

Πέμπτη 28 Απριλίου 2016

Η κοινωνία που ζούμε
Οι άνθρωποι έχουν από παλαιά ένα όνειρο. Να οικοδομήσουν μια ιδανική κοινωνία, όπου θα κυριαρχεί η δικαιοσύνη, η ισότητα, η διαρκής ειρήνη και η πλήρης ευτυχία. Για το σκοπό αυτό διατυπώθηκαν πάμπολλες θεωρίες, που έχουν καταγραφεί σε ποικίλα κείμενα με νόμους, κανόνες, διατάξεις και όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες. Όλες αυτές οι θεωρίες - δυστυχώς - σκόνταψαν στον ίδιο παράγοντα και γι αυτό οι προσπάθειες που έχουν γίνει διαχρονικά έχουν τελικώς αποτύχ...ει. Όλες προϋποθέτουν την ύπαρξη γενικώς μιας ειδικής κατηγορίας ανθρώπων που στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξαν σε διάρκεια. Το πιο έλλογο πλάσμα στη φύση, ο άνθρωπος, έχει από τη φύση του μια σειρά ελαττώματα, που αρχικά ίσως να κοιμούνται μα με την πρώτη ευκαιρία ζωντανεύουν και καθορίζουν τις εξελίξεις
Οι θρησκείες με την εμπειρία τόσων και τόσων αιώνων βρήκαν μια διέξοδο τοποθετώντας αυτήν την κοινωνία εκτός του υπαρκτού κόσμου και με διάφορες παραλλαγές την ονομάζουν παράδεισο, ως ανταμοιβή για αυτούς που τηρούν τους κανόνες και την τιμωρητική κόλαση για τους παραβάτες.
Το συμπέρασμα που εγώ βγάζω είναι. Οι ιδανικές καταστάσεις είναι ένα όνειρο, που απέχει πολύ απ’ την πραγματικότητα. Ας φροντίσουμε στην κοινωνία που ζούμε με τις υπαρκτές αδυναμίες της να ελαττώσουμε με όλους τους δυνατούς τρόπους τα αρνητικά της στοιχεία κι ας αυξήσουμε όσο γίνεται εκείνα τα χαρακτηριστικά που βελτιώνουν την εικόνα της
ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΓΟΝΕΙΣ -ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
Μερικές φορές η συνεργασία μεταξύ των γονέων και του σχολείου αμφισβητείται. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ο δάσκαλος ανησυχεί για το μαθητή και οι γονείς δυσκολεύονται να σχετιστούν με τον δάσκαλο ή να δεχτούν τις γνώσεις του.
Αποτρέψτε προβλήματα
Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί μια δύσκολη συνεργασία μεταξύ σπιτιού και σχολείου είναι να υπάρχει μια καλή σχέση συνεργασίας με όλους τους γονείς. Αν έχετε δημιουργήσει μια καλή σχέση , οι πιθανότητες είναι μικρές όσον αφορά στο να δημιουργηθούν σημαντικά προβλήματα. Βασικό όμως είναι τα μέρη (γονείς και δάσκαλοι) να συνεργάζονται σε δύσκολα θέματα.
Όταν οι γονείς αισθάνονται πως οι εκπαιδευτικοί είναι δεκτικοί απέναντί τους (όχι υποτακτικοί ) με σεβασμό για την προσωπικότητά τους,όταν δείχνουν ότι ενδιαφέρονται για να ακούν τους γονείς και παρουσιάζουν μια θετική στάση απέναντί τους, οι περισσότεροι γονείς τότε συνεργάζονται πιο εύκολα. (Pate & Andrews, 2006).Επιπλέον, φαίνεται να είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο δάσκαλος είναι διατεθειμένος να προσφέρει κάτι επιπλέον όταν είναι απαραίτητο για την αντιμετώπση ενός κινδύνου που αφορά το παιδί .Η αμοιβαία επικοινωνία μεταξύ των εκπαιδευτικών και των γονέων, εφόσον και τα δύο μέρη έχουν τη θέση τους -και αυτό έχει διευκρινιστεί από την αρχή - θα προωθήσει τη διαφάνεια στις ενέργειες των δύο μερών ,και τη συνεργασία.
Κόνδης Γεώργιος
Σεπτεμβρίου 28, 2011 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού
Κόνδης Γεώργιος

...
Γεώργιος Κόνδης
Ο Γεώργιος Κόνδης, εκπαιδευτικός- συγγραφέας, σπούδασε Κοινωνιολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία. Είναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λουβαίν (Louvain – Βέλγιο). Γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά, εργάστηκε στο Βέλγιο και εγκαταστάθηκε στην Αργολίδα το 1988. Έχοντας οργανώσει πολλές επιτόπιες έρευνες δημοσιεύει κατά καιρούς τα αποτελέσματά τους σε περιοδικά και εφημερίδες θεωρώντας ότι αποτελούν μέρος της πολιτισμικής κληρονομιάς των τοπικών κοινωνιών. Έχει ήδη παρουσιάσει σε Συνέδρια, Επιστημονικές Ημερίδες και περιοδικά κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές έρευνες, καθώς και αρχειακό υλικό σε Δημόσιες Εκθέσεις.
Στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας στην Εκπαίδευση, έχει δημοσιεύσει κείμενα σχετικά με την φιλοσοφία, την οργάνωση και τη λειτουργία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και πρόσφατα μια σειρά άρθρων για την Εκπαίδευση Ενηλίκων. Ήταν υπεύθυνος για την εκπόνηση πολλών προγραμμάτων σε σχολικό περιβάλλον, δυο από τα οποία απέσπασαν διεθνή διάκριση.
Γεώργιος Κόνδης
Εκπαίδευση και σχολικό δίκτυο στην Αργολίδα κατά την οθωνική περίοδο
Τον Ιούνιο του 1855, ο Γενικός Επιθεωρητής των Δημοσίων Σχολείων Σκαρλάτος Δ.Βυζάντιος (λεξικογράφος και λόγιος που επανέρχεται στη διεύθυνση της Δημοτικής Εκπαίδευσης από το 1854 με σημαντικό έργο) βρίσκεται στην Αργολίδα για να επιθεωρήσει τα σχολεία της περιοχής και να καταθέσει σχετική έκθεση στον Υπουργό των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Π. Αργυρόπουλο. Η έκθεση που συντάσ...σει ο Σ. Δ. Βυζάντιος αποτελεί έναν εξαιρετικό οδηγό της εκπαίδευσης και του σχολικού δικτύου της εποχής για την Αργολίδα κι αυτό γιατί οι περιγραφές και οι διαπιστώσεις του, αποτελούν μια βάση στην οποία καταλήγουν συμπερασματικά οι εκπαιδευτικές πολιτικές των οθωνικών κυβερνήσεων των πρώτων ετών του βασιλείου και από αυτή ξεκινούν οι προσδοκίες για τη μελλοντική ανάπτυξη του σχολικού δικτύου. Πώς εξελίσσονται οι πολιτικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και ποιοι φορείς ή/και κοινωνικές ομάδες επηρεάζουν την οργάνωση και λειτουργία του σχολικού δικτύου;

Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Β) Η Εκπαιδευτική πραγματικότητα της Γορτυνίας στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα ( 1833-1862)
Δρ Ιωάννης ΚΑΠΠΟΣ
Προϊστάμενος 5ου Γραφείου Δνση Π.Ε. Γ΄ Αθηνών
……..3. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Ο χάρτης των ελληνικών σχολείων διαμορφώνεται με βάση αυτόν που υπήρχε ήδη από τα προεπαναστατικά χρόνια. Οι αιτήσεις των δημοτικών συμβουλίων προς το υπουργείο για την ίδρυση ή τη συνέχιση της λειτουργίας των σχολείων επικαλούνται την ιστορία ως ισχυρό επιχείρημα Οι ιστορικές σχολές της Δημητσάνας, της Βυτίνας και της Στεμνίτσας συνεχίζουν τη λειτουργία τους με όλα τα προβλήματα που συνοδεύουν την εκπαίδευση την πρώτη περίοδο της ίδρυσης του νεοελληνικού κράτους.
3.1. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΥΤΙΝΗΣ
Το 1836 επιτροπή κατοίκων της Βυτίνας γνωστοποιεί στο υπουργείο ότι το πυρποληθέν από τον Ιμπραήμ κτίριο της σχολής ανοικοδομήθηκε με δαπάνες των κατοίκων και είναι στην υπηρεσία της νεολαίας του δήμου Νυμφασίας. Το 1836 σύμφωνα με την έκθεση του νομάρχη Αρκαδίας Δημήτριου Κυριακίδη είχε πάνω από 100 μαθητές προερχόμενους από την ευρύτερη περιοχή (ΓΑΚ, 1836). Ο ελληνοδιδάσκαλος που έβαλε την σφραγίδα του στη λειτουργία της σχολής είναι ο Γεώργιος Τσαφαλόπουλος, που ήταν ο ίδιος μαθητής της σχολής. Η σχολή διέκοψε τη λειτουργία της από το 1833 έως το 1836 για λόγους σχετικούς με την καθυστέρηση των μισθών και την έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού απαραίτητου για την διεκπεραίωση των μαθημάτων. Η δυσπραγία αυτή ανάγκασε τον Τσαφαλόπουλο σε παραίτηση, «… γιατί δεν έχει άλλον πόρον δια να απαντά (sic) τα απολύτως αναγκαία έξοδα του ειμή τον μισθόν της υπηρεσίας του (ΓΑΚ, 1836). Τις ελλείψεις του σχολείου αναπλήρωνε η διάθεση των δασκάλων για προσφορά, χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των δασκάλων Πολυχρόνη Καράκαλου και Θεόδωρου Πολυζωϊδη «νέων συγκεκροτημένων με ικανήν φιλολογικήν παιδείαν κοσμίων και φιλοπόνων».
3.2 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΕΜΝΙΤΣΗΣ
Ο δήμος Στεμνίτσας το 1842 ζήτησε την ανασύσταση της Σχολής «…δια να ίδωμεν τας Μούσας επανερχομένας εις τας πρώτας αξίας και λάμπουσαν πανταχού την παιδείαν (ΓΑΚ, 1842). Οι Στεμνιτσιώτες θεωρούν ότι δίδουν απολογία στην ιστορία (ΓΑΚ, 1842) με το να φροντίζουν τη σχολή και να εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις της λειτουργίας της.
Στις αρχές του 1843 άρχισε η λειτουργία της σχολής με δάσκαλο τον Θεόδωρο Βογάσαρη, «…όστις έχει τας αναλόγους γνώσεις και τους πρέποντας δια τον πολιτισμένον εκείνον δήμον…» Η σύσταση του ελληνικού σχολείου είχε γίνει ήδη από τις πρώτες ημέρες της έλευσης του Όθωνα, το Φεβρουάριο του 1832 για το λόγο ότι στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου υπήρχαν μεγάλης έκτασης εθνικά κτήματα, των οποίων τα έσοδα επαρκούσαν για τη λειτουργία της και τη μισθοδοσία του δασκάλου (ΓΑΚ, 1836). Η έλλειψη όμως δασκάλων και οι τοπικοί ανταγωνισμοί είχαν ως αποτέλεσμα τις συχνές διακοπές της λειτουργίας του. Ο αριθμός των μαθητών της σχολής υπερέβαινε τους σαράντα και τα μαθήματα που διδάσκονταν τα πρώτα χρόνια ήταν μόνο ελληνικά. Με τη βαθμιαία όμως πρόοδο των μαθητών, προσδοκάται να « παραδοθούν ποιητικά, σχολαστικά και μέρος των μαθημάτων (ΓΑΚ, 1833).
3.3 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΓΟΥΛΙΑΝΩΝ
Το 1842 το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Μυλάοντος εξουσιοδοτεί το δήμαρχο « να λάβει πρόνοιαν περί της εκπαιδεύσεως, των κατά του δήμου τούτου νέων, των μη εχόντων πλέον ανάγκη της μαθητεύσεως της αλληλοδιδακτικής, αλλά περαιτέρω εκπαιδεύσεως» (ΓΑΚ, 1842γ). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι φιλόμουσοι γονείς των μαθητών είχαν την καλή διάθεση να συνεισφέρουν για το μισθό του δασκάλου για να μη στερούνται τα παιδιά τους μιας ανώτερης εκπαίδευσης (ΓΑΚ, 1842γ).Το υπουργείο αρνείται να συστήσει σχολείο με την αιτιολογία ότι υπάρχει κοντά το ελληνικό της Βυτίνας και τους χειμερινούς μήνες μόλις 30 οικογένειες διαμένουν στα Μαγούλιανα. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος επελέγη τρόπος με τη διδασκαλία των Ελληνικών μαθημάτων ενός έτους από τον αλληλοδιδάσκαλο Ησαΐα Μιχαλόπουλο. Το μονοτάξιο ελληνικό σχολείο που συστήθηκε το 1838 αναπτύχθηκε πλήρως μετά το 1843.
3.4 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑΣ
Η σχολή της Δημητσάνας είχε πλούσια πνευματική παράδοση με πανελλήνια ακτινοβολία και η φιλοδοξία των εφόρων της ήταν η συνέχιση της παράδοσης αυτής μέσα στις νέες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες του νεοσύστατου ελληνικού κράτους (ΓΑΚ, 1833). Το πρόβλημα της μισθοδοσίας και της κάλυψης των εξόδων λειτουργίας της σχολής άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα οξύ μετά την δήμευση της περιουσίας της Μονής Φιλοσόφου από το Κρατικό Ταμείο. Το 1833 ήταν η μοναδική σχολή που λειτουργούσε στην περιοχή της Γορτυνίας. Ο νομάρχης Αρκαδίας Αντώνης Μοναρχίδης αναγνώριζε την « αρχαία δόξα» και ζητούσε από τη Γραμματεία να ενισχύσει τη σχολή για να βαδίσει προς τον σκοπό αυτόν» (ΓΑΚ, 1844β) Το 1836 οι μαθητές ήταν 130 γεγονός που καθιστούσε αναγκαίο το διορισμό και δεύτερου δασκάλου. Ο Ελληνοδιδάσκαλος Δοσίθεος Μιχαλακόπουλος αναφέρει χαρακτηριστικά, « … ενώ οι κόποι μου ήσαν υπερβολικοί και ανυπόφοροι, είναι δύσκολον να γίνεται καθ’ όλην την απαιτούμενην ακρίβειαν η παράδοσις, δια το πλήθος των μαθητών» (ΓΑΚ, 1836). Η έλλειψη προσόδων γίνεται πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ κατοίκων και του δήμου. Οι αλλεπάλληλες μεταθέσεις των δασκάλων είχαν αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία του σχολείου και προξενούσαν τη δυσφορία των κατοίκων οι οποίοι με τη σειρά τους μιλούσαν για κακοδιαχείριση του κληροδοτήματος Μακρή (ΓΑΚ, 1847β). Στο τέλος της οθωνικής περιόδου ο αριθμός των μαθητών υπολογίζεται σε 84.
4. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ
Είναι γνωστό ότι η εκπαιδευτική πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται κάθε φορά αντικατοπτρίζεται εκτός των άλλων και στην αρχιτεκτονική των σχολικών κτιρίων (Ζήβας & Καρδαμίτση, 1979). Τα κτίρια των σχολείων που συνόδευσαν την πνευματική άνθιση του 18ου αιώνα ήταν κτισμένα στον περίβολο των εκκλησιών, εξυπηρετώντας έτσι το δάσκαλο που στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν και ιερωμένος. Την περίοδο αυτή, στη Γορτυνία, έχουμε δύο αντιπροσωπευτικά δείγματα σχολικών κτιρίων, τη σχολή της Βυτίνας που χτίστηκε γύρω στο 1870 και της Δημητσάνας την ίδια περίπου εποχή. Οι αδελφοί Δανιήλ και Παρθένιος Γαβράς, που υπήρξαν οι ιδρυτές και οι πρώτοι δάσκαλοι της σχολής της Βυτίνας για μια διετία, μέχρι την ανέγερση του κτιρίου, δίδαξαν στην ιδιωτική κατοικία του Πανάγου Μαραγκού (Παπαζαφειρόπουλος, 1883). Η αύξηση των μαθητών σε 120, ανάγκασε τους Βυτιναίους να αναγείρουν κατάστημα «ευρύχωρον εν τη εκλεκτοτέρα θέση της Βυτίνης» (Παπαζαφειρόπουλος, 1883 σ. 36). Πληροφορίες για τον τύπο του σχολικού κτιρίου δεν έχουμε. Το πιθανότερο είναι να ακολουθούσε το ορθογώνιο τυποποιημένο σχήμα της εποχής. Την ίδια περίοδο στη σχολή της Δημητσάνας σπούδαζαν πάνω από 300 μαθητές, πολλοί από τους οποίους φιλοξενούνταν στα «παρακείμενα της σχολής μαγαζιά». Στον περίβολο του ναού της Αγίας Κυριακής είχε κτιστεί πολύδομος οικία για τη διδασκαλία 300 μαθητών και την κατοικία δασκάλων και υπηρετών (Καστόρχης, 1847). Επιπλέον υπήρχε και κήπος «όχι ευκαταφρόνητος δέντρων ευσκίων προς ανάπαυσιν των σχολιαζόντων νέων» (Καστόρχης, 1847 σ. 9) .
Προσπάθεια για τον καθορισμό ενός ενιαίου σχεδίου σχολικού κτιρίου διαπιστώνεται το 1830, όπου στο εγχειρίδιο για τα αλληλοδιδακτικά σχολεία του Ι. Κοκκώνη περιλαμβάνονται σαφείς οδηγίες για το σχέδιο και τις προδιαγραφές ανέγερσης και τον κατάλληλο εξοπλισμό των σχολείων (Κοκκώνης, 1830).
Ο περί Περί Δημοτικών σχολείων ν. του 1834 ανέθεσε το δικαίωμα των επισκευών συντήρησης και βελτίωσης του υλικού των σχολείων στους δήμους. Στην περίπτωση που ο προϋπολογισμός του δήμου δεν επαρκούσε για το σκοπό αυτό, ήταν δυνατόν να διενεργηθεί έρανος μεταξύ των δημοτών υπό την εποπτεία του διοικητή της επαρχίας (ΓΑΚ, 1837). Ο Ι. Κοκκώνης σε έκθεσή του για την κατάσταση της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως το 1839, διαπιστώνει ότι μόνο είκοσι σχολεία σε ολόκληρη την Ελλάδα «μπορούν να λογισθώσιν ως έχοντα τον αναγκαίο εξοπλισμόν», τα υπόλοιπα τα χαρακτηρίζει ως «άχρηστα» (ΓΑΚ, 1837β).
Η οικονομική κατάσταση των δήμων της Γορτυνίας ήταν τέτοια που δεν επέτρεπε την ανέγερση σχολικών κτιρίων. Ο Διευθυντής του Νομού Αρκαδίας του 1836 επειδή διαπίστωσε ότι ήταν αδύνατον να ικανοποιηθεί η απαίτηση του νόμου για ύπαρξη σχολικού κτιρίου ώστε να διοριστεί δάσκαλος, πρότεινε να αναπληρωθεί η ανάγκη αυτή με την ενοικίαση στις πρωτεύουσες των δήμων οικιών ικανής χωρητικότητας και κατάλληλου σχήματος (ΓΑΚ, 1836).
Οι δάσκαλοι στις αναφορές τους αναδεικνύουν το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης της σχολικής στέγης ως μία από τις βασικότερες αιτίες της κρίσης στο χώρο της εκπαίδευσης, επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό να ενεργοποιήσουν τους αρμόδιους στην κατεύθυνση της μερικής έστω επίλυσής του. Μετά το 1840 παρατηρείται κάποια πρόοδος στον τομέα αυτό. Την περίοδο αυτή στα Τρόπαια, στο Βυζίκι, στα Λαγκάδια αρχίζει η ανέγερση σχολείων (ΓΑΚ, 1842ε). Δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο δάσκαλοι με προσωπική εργασία κα χρηματική συνεισφορά να βοηθούν στην αποκατάσταση των κτιρίων. Ο δάσκαλος των Λαγκαδίων, ιερέας Σοφιανός Παπαηλιόπουλος, «θυσιάστηκε λόγω και έργω» για τη βελτίωση του Δημοτικού Σχολείου (ΓΑΚ, 1844γ). Ο Αναγνώστης Γούνας του Δήμου Ελευσίνος, με προτροπές και υποσχέσεις προς «τους ολίγους και πτωχούς κατοίκους, ανήγειρε λαμπρόν και εκτεταμένον σχολείον» (ΓΑΚ, 1837γ).
Η αθλιότητα των κτιρίων περιγράφεται χαρακτηριστικά από το δάσκαλο Κοντοβάζαινας Ιωάννη Βασιλειάδη αναφέροντας σχετικά ότι διέκοπτε τα μαθήματα για να προφυλαχθούν οι μαθητές από την «…καταπίπτουσαν πανταχόθεν κρουνηδόν βροχή».
Στο Δήμο Τικολώνων ο δάσκαλος Ιωάννης Μητρόπουλος περιγράφει ως εξής τη γενική κατάσταση του σχολείου, «είναι σεσαθρωμένον και όλως ακατανόητον, δεν έχει καθόλου αναλογίαν το μήκος και το πλάτος, παράθυρα και άλλη κατασκευή παντάπασιν σεσαθρωμένη και ακανόνιστη, με ημικύκλια τεχνητά δεν έχει ούτε δύναται να κατασκευασθώσι, ένεκα της στενότητος ο αήρ εισέρχεται και εξέρχεται πανταχόθεν, υλικό δεν υπάρχει καθόλου. Δε δύναται να παραδοθεί αλληλοδιδακτικώς και καθώς πρέπει μάθημα, είναι επικίνδυνη η ζωή δασκάλων και μαθητών (ΓΑΚ, 1842δ).
Δεν είναι μόνο η κατάσταση των κτιρίων που δημιουργεί προβλήματα στη διεκπεραίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι ελλείψεις σε βιβλία και διδακτικό υλικό είναι μεγάλες και τα αιτήματα δασκάλων και δημοτικών Αρχών είναι δύσκολο να ικανοποιηθούν. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου σχολεία αναστέλλουν τη λειτουργία τους, επειδή δε διαθέτουν ούτε τα στοιχειώδη εποπτικά μέσα για μια υποτυπώδη έστω εκπαιδευτική λειτουργία. Οι αρχικές ελλείψεις άρχισαν να καλύπτονται κατά κάποιο τρόπο μετά το 1840 με την αποστολή βιβλίων που κατά μεγάλο ποσοστό αφορούσαν βιβλία θεωρητικού περιεχομένου. Τη σημαντικότερη βιβλιοθήκη διέθετε η σχολή της Δημητσάνας που όμως δόθηκε για τις ανάγκες του αγώνα. Η κατάσταση των ελληνικών σχολείων, όσο αφορά την επάρκεια των διδακτικών εγχειριδίων διαγράφεται σαφώς καλύτερη από αυτή των πρωτοβαθμίων, χωρίς ωστόσο ο αριθμός τους να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών και των διδασκόντων. Το υπουργείο με εγκύκλιό του στις 23 Νοεμβρίου 1853 υποχρέωνε τους δήμους να «προνοήσωσι ταχέως και περί κατασκευής εντός του καταστήματος αναλόγου βιβλιοθήκης εις απόθεσιν των βιβλίων» (Σκλαβενίτης, 1995).
Οι επιδόσεις των μαθητών παρά τις αντιξοότητες και τα οικονομικά προβλήματα των οικογενειών τους αξιολογούνται ως θετικές. Οι εκθέσεις των επιθεωρητικών επιτροπών αποτυπώνουν κατά τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες της εκπαίδευσης στη Γορτυνία. Χαρακτηριστικά η Επιθεωρητική επιτροπή των Τροπαίων σε έκθεση της το 1847 αναφέρει: «Αλλ’ αν και δεν εχορηγήθη εις τους μαθητάς παντελώς καιρός προμελέτης, μόλα ταύτα τούτους εκτεθιμένους εξετάσαντες εύρομεν αυτούς εντελώς εις τας ερωτήσεις ημών αποκρινάμενους και τα μεμαθημένα απροσκόπτως διεξελθόντας δύο μήνας, Ιούνιον και Ιούλιον ενασχοληθέντες οι περισσότεροι των μαθητών περί του θέρους και λοιπάς γεωργικάς εργασίας και τούτων ούτως εχόντων ου σμικρόν επί τα πρόσω καθ’ όλα τα παραδοθέντα μαθήματα εχώρησαν. Ο διδάσκαλος κατά λίθων κινών προς την εντελή των καθηκόντων του εκτέλεσιν (ΓΑΚ, 1847).
5. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
Η έλλειψη ικανού αριθμού καταρτισμένων δασκάλων θεωρείται από τη Γραμματεία ως το σημαντικότερο εμπόδιο για την ανάπτυξη ενός επαρκούς για τις εκπαιδευτικές ανάγκες σχολικού δικτύου (Μάουρερ, 1976). Οι πιεστικές ανάγκες για την ίδρυση σχολείων ακύρωναν σε πολλές περιπτώσεις την προσπάθεια για την επαρκή εκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού. Ο διορισμός των αυτοδίδακτων δασκάλων, με τη σκόπιμη παράβλεψη των προσόντων του προέβλεπε ο νόμος, επελέγη για να καταστεί δυνατόν να ξεκινήσει η λειτουργία ενός αριθμού σχολείων, ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές.
Το πρόβλημα της μισθοδοσίας είχε καταστεί τροχοπέδη στη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Ο Γ. Γλαράκης Γραμματέας των Εκκλησιαστικών διαπιστώνει το 1838 «είναι λυπηρόν να βλέπει τις ανθρώπους οίτινες αφιερωνόμενοι εις την εκπαίδευσιν της νεολαίας και μη έχοντες άλλοθιν πόρον να πορισθώσιν τα προς το ζην: ότι παραβλέπονται υπό των αρχών στερούμενοι και αυτού του ετήσιου άρτου» (ΓΑΚ, 1837). Ο δημοδιδάσκαλος Τρικολώνων Ιωάννης Μητρόπουλος περιγράφει την κατάσταση των δασκάλων ως «οικτρά και όνειδος που τους έχει καταστήσει ωχρούς, μελαγχολικούς από τις ερεβώδεις σκηνές της ανέχειας.» (ΓΑΚ, 1845). Την περίοδο του Όθωνα το μοντέλο του ιδεαλιστή δασκάλου της προεπαναστατικής και επαναστατικής περιόδου είχε αρχίσει να υποχωρεί. Η οργάνωση του κράτους με ξένα πρότυπα και η δημιουργία υπαλληλικής ιεραρχίας επηρέασε καταλυτικά την ιδεολογία, τους στόχους και τις παιδαγωγικές σχέσεις εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων (Μπουζάκης, 1991).
Ο «ανήσυχος» δάσκαλος Ιωάννης Μητρόπουλος περιγράφει, σε αναφορά του προς το Υπουργείο, με χαρακτηριστικό τρόπο τις σχέσεις του διδακτικού προσωπικού με τις δημοτικές αρχές και τα δισεπίλυτα προβλήματα που αυτές συνεπάγονταν, «Οι μεν μισθοί μένουσιν εις τη διάκρισιν των εχθρικώς φερομένων δημάρχων και εισπρακτόρων όχι μόνον είναι αδύνατον να ληφθώσι, αλλ΄ ούτε μετά παρέλευσιν χρόνων ολοκλήρων και μόλις δια των δικαστηρίων [.] «οι παραμυθητικοί του δημάρχου λόγοι» να του αδειάσω την γωνίαν, διότι, ούτε μισθόν έχει σκοπόν να μου δώσει, ούτε ανάγκη είναι να του φορτώνει η κυβέρνησις δασκάλους αφήνουσα εις αυτούς του γραμματοδιδασκάλους των […]. Αλλ’ εν όσω μένω εις την διάκρισιν τοσούτων πλεονεκτών και επιβούλων, οίτινες ως πρόβαλε εν μέσω λύκων –ερριμένοι είναι δυνατόν να διατηρηθούν οι φιλότιμοι- διδάσκαλοι εις τοιούτων οικτράν κατάστασιν, ημπορούν να υποφέρουν τηλικαύτας δυστυχίας ή αν παραβλέψουν εαυτούς θα μπορέσουν να παράξουν την αποκτούμενην εις τους ομογενείς ωφέλειαν, […] η δημοτική εκπαίδευσις, η κρηπίς και η βάσις του έθνους, πνίγεται, επιβουλεύεται και είναι επόμενος και ο αφανισμός της αν αφόβως ούτω διώκεται. Ο κλάδος ούτος δείται μεγάλης προστασίας και βελτίωσης δι αν μην κοπιώμεν εις μάτην. Θέλει αυστηρά και έντονα μέτρα να ληφθούν, πρέπει να τιμωρηθούν δια παραδειγματισμό οι ούτω δυνάμενοι να καταλάβουν ότι δια τη μικράν βλάβην της πηγής ρίζης της ευτυχίας θα πίνουν το ποτήριον της θλίψεως, την οργήν και τους διωγμούς της Κυβερνήσεως να γνωρίσουν, ότι προστατεύεται ούτως και τοσούτον κατ’ ίσον λόγον της παρεχόμενης ωφέλειας και ότι δι’ αυτόν κυρίως τον σκοπόν εκλέγονται δήμαρχοι και σύμβουλοι» (ΓΑΚ, 1843)
ΑΝΑΦΟΡΕΣ (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΗΓΩΝ)
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1834), Θησώας Δημητσάνης Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.135,φ.4, 18 Ιανουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836) Γενικά των Δημοτικών σχολείων και διδασκάλων Αρκαδίας, θ.200,φ.3 18 Μαρτίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836β) Ελληνικόν σχολείον Νυμφασίας, θ.132,φ.2, 9 Μαΐου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836γ) Ζωνατίου Δήμου Γόρτυνος Δημοτικόν σχολείον των Αρρένων, θ.145,φ.9, 4 Μαρτίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836δ) φ.41, 28 Δεκεμβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836ε), Θησώας Δημητσάνης Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.135,φ.4, 6 Μαΐου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836στ), Θησώας Δημητσάνης Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.135,φ.4, 28 Απριλίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1836ζ), Καρυταίνης Ελληνικόν Σχολείον, θ.151, φ.1,28 Φεβρουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1837) Βερβίτσης (Τροπαίων) δημοτικό σχολείο, θ.194, φ.5, 4 Μαρτίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1837β) Δήμος Ελευσίνας εις Γόρτυνα θ.153,φ.2, 21 Φεβρουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1837γ) Δήμος Ελευσίνας εις Γόρτυνα θ.153,φ.2, 21 Φεβρουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1837δ) Δήμος Ελευσίνας εις Γόρτυνα θ.153,φ.2, 21 Φεβρουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1838) Δήμος Ελευσίνας εις Γόρτυνα θ.153,φ.2, 17 Δεκεμβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1838β), θ.126, 8 Μαρτίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1839) Δήμος Τρικολώνων, δημοτικά σχολεία αρρένων θ.198,φ.6, 29 Νοεμβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1840) φ.41, 20 Ιουνίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1841) Ζωνατίου Δήμου Γόρτυνος Δημοτικόν σχολείον των Αρρένων, θ.145,φ.9 ,22 Οκτωβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1841β), Δήμος Τρικολώνων, δημοτικά σχολεία αρρένων, θ.198,φ.6, 5 Ιανουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1842) Ζατούνης Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.145, φ.4, 8 Οκτωβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1842β) Δήμος Τρικολώνων, δημοτικά σχολεία αρρένων θ.198,φ.6,25 Νοεμβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1842γ) Μαγουλιάνων Ελληνικόν Σχολείον, θ.161,φ.2, 8 Μαρτίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1842δ) Στεμνίτζης Ελληνικόν Σχολείον, θ.192, φ.5,10 Φεβρουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1842ε), Τευθίδος Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.197, φ.3, 4 Ιανουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1843), Δήμος Τρικολώνων, δημοτικά σχολεία αρρένων θ.198, φ.41.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1844) Ζωνατίου Δήμου Γόρτυνος Δημοτικόν σχολείον των Αρρένων, θ.145,φ.9 ,11 Μαΐου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1844β) Ζωνατίου Δήμου Γόρτυνος Δημοτικόν σχολείον των Αρρένων, θ.145,φ.9 ,26 Οκτωβρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1844γ), Τευθίδος Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.197, φ.3, 4 Ιανουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1844δ), Τευθίδος Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.197, φ.3, 5 Φεβρουαρίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1845) Δήμος Ελευσίνας εις Γόρτυνα θ.153,φ.2, 7 Απριλίου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1847) Βερβίτσης (Τροπαίων) δημοτικό σχολείο, θ.194, φ.5, 9 Αυγούστου.
ΓΑΚ, Οθ. Αρχ. Υπουργ. Εκκλησιαστικών, (1847β), Θησώας Δημητσάνης Δημοτικόν Σχολείον των Αρρένων, θ.135,φ.4, 12 Μαρτίου.
ΓΑΚ, Υπουργείου Παιδείας (1845) θ. 173, φ.2, 15 Φεβρουαρίου.
Επιστημονική Εταιρεία των Ελληνικών Γραμμάτων, (1956) (επιμ) Παυσανίου, Ελλάδος περιήγησις τ. Β΄ Αθήναι: Πάπυρος.
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (1841) Τεύχος 5.
Ζήβας, Δ., Καραδμίτση Μ. (1979), Σύντομο ιστορικό των σχολικών κτιρίων στην Ελλάδα, Αρχιτεκτονικά Θέματα, τ.13σ.174.
Ζιώγου-Καραστεργίου, Σ., (1986) Η Μέση Εκπαίδευση των κοριτσιών στην Ελλάδα ( 1830-1893), Αθήνα
Κάππος, Ι., (2001) Η λειτουργία των θεσμών της Εκκλησίας, της Εκπαίδευσης και της Κοινοτικής Αυτοδιοίκησης στην επαρχία Γορτυνίας στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα (833-1862),Τρίπολη: Φύλλα.
Καστόρχης, Ε., (1847) Περί της εν Δημητσάνη Ελληνικής σχολής, Αθήναι.
Κοκκώνης, (1830) Εγχειρίδιον δια τα αλληλοδιδακτικά σχολεία, Αίγινα.
Λάμπρου Σπ., (1906) Η Δημητσάνα και η σχολή της, Αρκαδική Επετηρίς, τχ. 2ο, σ.40-42.
Μάουρερ, Γ., (1976) Ο ελληνικός λαός (μτφ. Ο. Ρομπάκη) Αθήνα: Αφοί Τυλίδη.
Μπουζάκης, Σ., (1991) Νεοελληνική Εκπαίδευση (1821-1985) Αθήνα: Gutenberg.
Παναγιωτόπουλος Β., (1987) Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου 13ος- 18ος αιώνας, ΙΑΕΤ, Αθήνα.
Παπαδόπουλος, Γ., (1857-58) Περί των προγενεστέρων ελληνικών σχολείων, Πανδώρα, τ.Η, σ.169-183
Παπαζαφειρόπουλου, Π., (1883) Μεθυδριάς Ιστορική και τοπογραφική αφήγησις, Αθήναι
Ραγκαβής, Ι., (1853) Τα Ελληνικά, τ.Β’, Αθήναι
Σαρρής, Γ., (1934-5) Τα κάστρα των Σκορτών, Αράκλοβου και Αγίου Γεωργίου, Αρχαιολογική Εφημερίς.
Σκλαβενίτης, Τ., (1995) Η σχολική βιβλιοθήκη τον 19ο αιώνα. Η βιβλιοθήκη του Γυμνασίου Ναυπλίου Αθήνα: Παλαμήδης.
Σκολαρίκος, Κ., (1959) Το ελληνικόν και αλληλοδιδακτικόν σχολείον Δημητσάνης, Δημητσάνα, φ.6,8,10,12.
Μου αρέσει!Δείτε περισσότερες αντιδράσεις
Σχολιάστε
Σχόλια
λευτέρης τσίλογλου
Γράψτε ένα σχόλιο...
Α)Η Εκπαιδευτική πραγματικότητα της Γορτυνίας στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα ( 1833-1862)
Δρ Ιωάννης ΚΑΠΠΟΣ
Προϊστάμενος 5ου Γραφείου Δνση Π.Ε. Γ΄ Αθηνών
Αθήνα,Ελλάδα
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η επαρχία Γορτυνίας, τόπος τραχύς και ορεινός, κατέχει το νοτιοδυτικό τμήμα της Αρκαδίας. Έχει πλούσια μυθική παράδοση και η ιστορική της ζωή καταγράφεται ήδη από τα ομηρικά χρόνια. Οι αρχαίοι συγγραφείς και οι νεότεροι που αναφέρονται σ' αυτή μας βοηθούν να κατανοήσουμε την ιδιαιτερότητα του φυσικού περιβάλλοντος και τον συνεχή αγώνα των ανθρώπων για την επιβίωση τους και τη δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων για την ανάπτυξη του πολιτικού, κοινωνικού και πνευματικού τους βίου.
Στα νεότερα χρόνια και ειδικότερα στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας η Γορτυνία ανέπτυξε μια ιδιαίτερη δυναμική στον ευρύτερο χώρο της Πελοποννήσου όσον αφορά την Παιδεία, την Εκκλησία και την Κοινοτική Αυτοδιοίκηση. Οι σχολές της Δημητσάνας, της Βυτίνας και των Λαγκαδίων από το β' μισό του 17ου αιώνα είχαν αναπτύξει εκπαιδευτική δραστηριότητα η οποία είχε ενσωματώσει στοιχεία του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Η θεσμική οργάνωση της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τους ν. του 1834 και 1836 αντίστοιχα επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις τόσο στη γεωγραφία της εκπαίδευσης όσο και στο περιεχόμενο σπουδών.

Τρίτη 26 Απριλίου 2016

Α) Η ιστορία του σχολικού βιβλίου – Σχολικά βιβλία και κοινωνικός έλεγχος

«Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, αποδεχόμενη τις εκατοντάδες προτάσεις των επισκεπτών της και επιθυμώντας να συμβάλλει στην επίκαιρη ενημέρωσή τους, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.
Διαβάστε στο «Ελεύθερο Βήμα», άρθρο του Φιλόλογου – Συγγραφέα, Αλέξη Τότσικα, με θέμα:
«Η ιστορία του σχολικού βιβλίου – Σχολικά βιβλία και κοινωνικός έλεγχος».
Η ιστορία του σχολικού βιβλίου αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής πολιτικής και παρακολουθεί τις πολιτικές μεταβολές και τις εναλλαγές συντηρητικών και φιλελεύθερων κυβερνήσεων στη χώρα μας. Το σχολικό βιβλίο στη νεότερη Ελλάδα διαμορφώνεται ανάλογα με την επικρατούσα κυβέρνηση και αποτελεί τον καθρέφτη των κοινωνικοπολιτικών τάσεων, που επικρατούν κάθε φορά.
Τα διδακτικά εγχειρίδια αποτελούν εργαλεία μεταβίβασης της γνώσης, αλλά συνήθως γίνονται φορείς ιδεολογίας και μεταδίδουν ιδέες αποδεκτές σε μία συγκεκριμένη εποχή από μία κοινωνία, ενώ παράλληλα προτείνουν πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς στη νεολαία και συμβάλλουν στη
Β) Η ιστορία του σχολικού βιβλίου – Σχολικά βιβλία και κοινωνικός έλεγχος

«Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
, «Επιτομή των Οκτώ του Λόγου Μερών».
Τα πρώτα ελληνικά βιβλία τυπώθηκαν στην Ιταλία με τη βοήθεια ελλήνων λογίων, που διέφυγαν στη Δύση, όταν η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών. Το πρώτο χρονολογημένο ελληνικό έντυπο βιβλίο ήταν η «Επιτομὴ των οκτώ του λόγου μερών» του Κωνσταντίνου Λάσκαρι, που τυπώθηκε στο Μιλάνο το 1476. Το 16ο αιώνα εμφανίζονται τα πρώτα αλφαβητάρια στην ελληνική γλώσσα, που τυπώνονται στις ελληνικές παροικίες (Βιέννη, Βενετία, Βούδα, Πέστη, Βουκουρέστι) με χρηματοδότες ευκατάστατους Έλληνες των ελληνικών παροικιών. Ως αλφαβητάρια χρησιμοποιούνταν ακόμα το Ψαλτήρι και η Οκτώηχος. Κυρίαρχο αλφαβητάριο της Τουρκοκρατίας ήταν ένα έντυπο με τον τίτλο «Χρήσιμος παιδαγωγία», που κυκλοφόρησε τους δύο τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας (17ο έως 19ο αιώνα).
Κωνσταντίνος Λάσκαρις (1434 – 1501) Έλληνας λόγιος του 15ου αιώνα.
Το βιβλίο αυτό τυπώθηκε στη Βενετία το 1641 από το Νικόλαο Γλυκύ και είναι ένα δεκαεξασέλιδο, που είχε ευρεία διάδοση και πραγματοποίησε πολλές εκδόσεις.
Γ) Η ιστορία του σχολικού βιβλίου – Σχολικά βιβλία και κοινωνικός έλεγχος

«Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
Η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου, που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του 1964 με πρωθυπουργό και υπουργό Παιδείας το Γεώργιο Παπανδρέου, υφυπουργό τον Λουκή Ακρίτα και Γενικό Γραμματέα τον Ε.Π. Παπανούτσο, προχώρησε στην ψήφιση του νόμου 4379 «Περί Oργανώσεως και Διοικήσεως της Γενικής Στοιχειώδους και Mέσης Eκπαιδεύσεως», που έμεινε στην ιστορία ως «νόμος της Μεταρρύθμισης Παπανδρέου-Παπανούτσου». Η μεταρρύθμιση αυτή κατοχύρωσε τη «δωρεάν Παιδεία», μείωσε το σχολαστικισμό και την τυπολατρία με την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας και νέα μαθήματα και βιβλία, όπως η Κοινωνιολογία και τα Στοιχεία της Οικονομικής Επιστήμης, τη διδασκαλία αρχαίων Ελληνικών κειμένων από μετάφραση στο Γυμνάσιο και την ενίσχυση μαθηματικών και φυσικών. Επίσης καταργήθηκαν οι εξετάσεις από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, η Παιδεία έγινε εννεαετής υποχρεωτική, η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση χωρίστηκε σε Γυμνάσιο – Λύκειο, ίσχυσε το σύστημα του «Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου» για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, χωρίς όμως να καταργηθούν οι εισαγωγικές εξετάσεις, και καθιερώθηκαν οι τεχνικό-επαγγελματικές σχολές με στόχο τη δημιουργία εργατικού δυναμικού άξιου να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της εποχής. Οι βελτιώσεις και αλλαγές της μεταρρύθμισης αυτής ήταν ριζοσπαστικές για την εποχή με κύριο στόχο τη μόρφωση των παιδιών όλων των κοινωνικών τάξεων και την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος.

Η ιστορία μιας φωτογραφίας
, 2015 ΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣ Του Δημήτρη Σπ. Τσερέ
Στη μελέτη μου «Δάσκαλοι του Προκαταρκτικού Σχολείου Λευκάδος 1806-1825, Καθηγητές του Γυμνασίου Λευκάδος 1829-1960, Δάσκαλοι του Ελληνικού Σχολείου Λευκάδος 1866-1929» (που δημοσιεύτηκε στο: Αφιέρωμα στο Γυμνάσιο Λευκάδος, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα, 2002, σ.47-190) και στη σελίδα 176 είχα δημοσιεύσει (με α. α. 14) την κάτωθι φωτογραφία:
με τη λεζάντα: Καθηγητές και μαθητές του Γυμνασίου το 1900 μπροστά στο κτίριό του και με τον εξής υπομνηματισμό στη σ. 188:
Καθηγητές και μαθητές του Γυμνασίου το 1900 μπροστά στο κτίριό του. Στην καμαρωτή θύρα (της αυλής;) αναγράφεται ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ (ιδρύθηκε από τον Ηλία Γουριώτη το 1896 (;) και λειτουργούσε στο προαύλιο του Γυμνασίου). Τρίτος αριστερά από τη σημαία είναι ο Άγγελος Σικελιανός. Στο κέντρο της φωτογραφίας ίσως είναι ο Γυμνασιάρχης 1899-1900, Ιωάννης Ψαλτάκης. Ο καθήμενος στην άκρη αριστερά υποστηρίχτηκε ότι είναι ο επιστάτης, ενώ οι άλλοι δυο καθηγητές δεν έχουν ταυτιστεί (πβ. τον πίνακα των καθηγητών κατά σχολικό έτος). Η φωτογραφία ανήκει στην Βιβέτ Τσαρλαμπά-Κακλαμάνη και την πρωτοδημοσίευσε: Αγγέλου Σικελιανού, Ανέκδοτα ποιήματα και πεζά, Αθήνα 1989 με την εξής λεζάντα: «Γυμνάσιο Λευκάδας το 1900. Στην επάνω σειρά, τρίτος αριστερά από τη σημαία, είναι ο Άγγελος Σικαλιανός» (Τη δημοσίευσε ξανά: Μνήμη Άγγελου Σικελιανού, στα πενήντα χρόνια από τον θάνατό του, 1951-2001, Σύνθεση, κείμενα, επιμέλεια: Β. Τσαρλαμπά-Κακλαμάνη, Δήμος Λευκαδίων 2001, σ.14).

Δευτέρα 25 Απριλίου 2016

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

Ο κτισμένος χώρος της πόλης ως "απολιθωμένος χρόνος" επιτρέπει να προσεγγίζονται μέσα από την εξέλιξη της οργάνωσης και της μορφολογίας του, όλες οι αλλαγές που επέρχονται στη ζωή της πόλης και στη ζωή των κατοίκων της.
Μ αυτή την έννοια, η πόλη των Σερρών, βαριά τραυματισμένη από τον εμπρησμό του 1913, έχει κρατήσει "απολιθωμένα" λίγα δείγματα από την τελευταία φάση του Οθωμανικού παρελθόντος της.

Διδακτήριο του Μαρούλη
αυμάσια δημόσια κτίρια εκλεκτικιστικής μορφολογίας, όπως το Παρθεναγωγείο "Γρηγοριάς" κτισμένο στα 1891 η παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, όπως το διδακτήριο του Μαρούλη χάθηκαν για πάντα από τη φωτιά και μόνο το σημερινό Διοικητήριο το πρώην Νοσοκομείο και ελάχιστα άλλα απομεινάρια μιας εποχής λαμπρής για την πόλη, στέκουν και λειτουργούν ακόμη και σήμερα. Ψευδοκίονες και κιονόκρανα, επιστύλια και αετώματα, περιφραγμένοι, φροντισμένοι κήποι με σιδερένιες εξώπορτες, μαρμάρινες σκάλες, ευρύχωρες βεράντες, βαριές ξύλινες πόρτες και κουφώματα, βιεννέζικα έπιπλα στο εσωτερικό τους, γύψινες κορνίζες και διακοσμήσεις, που αντανακλούσαν τον πλούτο και την ευαισθησία των Σερραίων στα όψιμα χρόνια του 19ου αιώνα όλα έγιναν παρανάλωμα του πυρός.
Εθνικοί διάλογοι’’ και ηγεμονία του νεοσυντηρητισμού στην παιδεία
Posted by tofistiki στο 07/07/2010
Γράφει ο δάσκαλος Χρήστος Ρέππας
Α. Εισαγωγή : ο ρόλος και η σημασία των »εθνικών διαλόγων »
Εξαγγέλθηκε από τον προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και προχώρησε σε όλο το διάστημα της τελευταίων μηνών της κυβερνητικής θητείας της Ν.Δ ένας ακόμα εθνικός διάλογος για την παιδεία. Στη φάση της κυβερνητικής αλλαγής μετά την 4/10/09 ο διάλογος έγινε δεκτός πολιτικά ως διαδικασία σχεδιασμού της εκπαιδευτικής πολιτικής από τη νέα πολιτική ηγεσία της εκπαίδευσης και ολοκληρώθηκε με την έκδοση Πορίσματος από το Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας κι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.[1] Στο μετεκλογικό πολιτικό σκηνικό «η συνέχιση και ολοκλήρωση του εθνικού διαλόγου καθώς και η εφαρμογή αυτών που θα αποφασιστούν» θεωρήθηκε «μεγάλο στοίχημα»[2]. Αυτό εκφράζει την προγραμματική σύγκλιση των δύο κομμάτων εξουσίας στην πολιτική τους για την εκπαίδευση, σύγκλιση που έχει διαμορφωθεί εδώ και δύο δεκαετίες.[3]
Οι εθνικοί διάλογοι την τελευταία εικοσαετία έχουν γίνει ένα από τα βασικά μέσα νομιμοποίησης των κρατικών επιλογών για την εκπαίδευση και οργάνωσης της κοινωνικής συναίνεσης γύρω απ΄ αυτές. Η εφαρμογή νεοσυντηρητικών – νεοφιλελευθέρων πολιτικών τις δύο τελευταίες δεκαετίες και η προώθηση μέσα απ’ αυτές μιας σειράς σημαντικών αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση οξύνουν σ΄ ένα μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές αντιθέσεις και εντείνουν την κοινωνική επιλογή και απόρριψη μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία.

Παρασκευή 22 Απριλίου 2016

Μια ακόμα ανάμνηση απ' τη ΄Μάνα μου
Η Μάνα μου (στ) - Το γιάντες
Το γιάντες είναι ένα παιδικό παιχνίδι μνήμης ανάμεσα σε δυο αντιπάλους. Στα παιδιά της γειτονιάς παιζότανε με προσυμφωνημένο έπαθλο που ήταν κάτι απλό και δεν απαιτούσε χρηματική δαπάνη. Η έναρξη του παιχνιδιού σφραγιζόταν από την ένωση των μικρών δακτύλων του ενός χεριού και οι κανόνες ήταν πολύ απλοί. Όταν ο ένας έδινε στον άλλο ένα οποιοδήποτε αντικείμενο, έπρεπε αυτός πριν το πιάσει να υπενθυμίσει στον άλλο ότι θυμάται τη συμφωνία λέγοντας τη λέξη:
« Νου μου!»
Αν αυτός το ξεχνούσε τότε ο αντίπαλος έλεγε:
« Γιάντες!»
Και αναδεικνυόταν νικητής του παιχνιδιού. Δεν υπήρχε χρονικός περιορισμός για τη διάρκεια του παιχνιδιού. Μπορούσε να κρατήσει μέρες ή μήνες ανάλογα με το πείσμα και την ικανότητα των παικτών εκτός αν ο ένας από τους παίκτες αποσυρόταν με φωναχτή δήλωση. Αλλά τότε αυτό του χρεωνόταν ως σημάδι δειλίας.
Στην οικογένειά μου το παιχνίδι αυτό παιζόταν με πάθος, κυρίως απ’ τη Μάνα μου με αντίπαλο εν’ από τ’ αγόρια της. Δεν θα το πιστέψετε, αλλά δεν θυμάμαι μια φορά η πεισματάρα Σμυρνιά ν’ έχασε παρτίδα. Το έπαθλο της νίκης ήταν σχεδόν πάντα μια πάστα από το ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς. Χαιρόταν εγωιστικά με τη νίκη της και έτρωγε την πάστα σιγά- σιγά μπροστά σ’ όλους με ένα πονηρό, αλλά και λίγο θριαμβευτικό χαμόγελο.
Ευεργέτες της παιδείας.
Στην οργάνωση σχολείων και τη διάδοση των γραμμάτων συνεργάσθηκαν εποικοδομητικά με την Εκκλησία διάφοροι σύλλογοι, ιδιαίτερα φιλεκπαιδευτικοί, των θρακικών πόλεων. Ειδικότερα στη Θράκη η παιδεία σημείωσε αλματώδη πρόοδο, κυρίως μετά το 1861, λόγω της έντονης δραστηριότητας του «Θρακικού Συλλόγου» ΚΠόλεως. Ακολούθησε την πορεία που χάραξε ο «Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος ΚΠόλεως», γνωστός και ως «Υπουργείο Παιδείας του αλύτρωτου Ελληνισμού» . Εξαιρετική ήταν και η δραστηριότητα του αθηναϊκού «Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων» υπέρ του ελληνισμού της Θράκης, καθώς και η «Εκπαιδευτική και Φιλανθρωπική Αδελφότητα “Αγαπάτε Αλλήλους”», η οποία ιδρύθηκε από τον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ με συμμετοχή επιφανών Ελλήνων εμπόρων και τραπεζιτών, πρόθυμων να χρηματοδοτήσουν εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες του Πατριαρχείου ΚΠόλεως.
Υπό την γενική εποπτεία και καθοδήγηση, λοιπόν, της Εκκλησίας, με τη συμμετοχή των συντεχνιών, συχνά με πρωτοβουλία μορφωτικών συλλόγων και μεγάλων ευεργετών, που δεν φείδονταν εξόδων προκειμένου να προσφέρουν στους συμπατριώτες τους τα φώτα της παιδείας, μετά τα μέσα του 18ου αιώνα, άρχισε ένας ιδιόμορφος αγώνας ευγενούς άμιλλας μεταξύ των θρακικών πόλεων για την ίδρυση σχολείων. Αρωγός στον εκπαιδευτικό και εθνικό αγώνα που διεξήγε ο ελληνισμός της Θράκης υπήρξε ο «Σύλλογος προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων».
Δημοτικό Σχολείο Μουζακίου Ηλείας
Ιστορία του σχολείου
Το Δημοτικό σχολείο Μουζακίου άρχισε να λειτουργεί ως μονοτάξιο δημοτικό σχολείο από το 1875. Ως πρώτος δάσκαλος φέρεται ο Σωτήριος Ζιάκας από το Μπεντένι (Νεάπολη Ηλείας), ο οποίος υπηρέτησε για μια 5ετία. Για μια διετία φαίνεται να υπηρετεί και κάποιος ιερομόναχος Αγαθόνικος (άγνωστα λοιπά στοιχεία). Ως οίκημα χρησιμοποιήθηκε μια μικρή μονοκατοικία. Επειδή ήταν χώρος μη κατάλληλος, μεταφέρθηκε αργότερα στην Εκκλησία.
Τα... υπόλοιπα διδακτήρια από το 1908 ήταν μισθωμένες οικίες, είτε από τον Ιερό Ναό Προφήτη Ηλία, είτε από τον Δήμο. Κατά το έτος 1964, χορηγήθηκε πίστωση από τον Ο.Σ.Κ. 180.000 χιλιάδων δραχμών για την ανέγερση σχολικού διδακτηρίου.
Την περίοδο υπηρεσίας του δασκάλου Μιχαλόπουλου Κ. έγιναν οι σχετικές ενέργειες ανέγερσης διδακτηρίου σε οικόπεδο έκτασης 1.572 τ.μ., πλησίον της Εκκλησίας και της οικίας Σταύρου Μπαλάσκα. Το οικόπεδο ήταν δωρεά του δασκάλου Άγγελου Αλεξόπουλου, από το Μουζάκι.
Την περίοδο υπηρεσίας του δασκάλου Γιαννόπουλου Χαράλαμπου το σχολείο προήχθη σε 3/θέσιο με δυναμικό 120 μαθητές. Ο χώρος πια δεν επαρκεί και οι δύο δρόμοι που το διέσχιζαν (προς Πύργο και προς χωριό Κουτσοχέρα) δυσκόλευαν τη λειτουργία του.

    

                                       Η Μάνα μου





    Η Μάνα μου ήταν περίπτωση. Για να θεμελιώσω αυτόν τον ισχυρισμό μου ας επικαλεστώ δυο στοιχεία της. Πρώτον δεν είχε πάει καθόλου σχολείο. Δεν ήξερε ούτε την υπογραφή της να βάζει, δεν ήξερε καθόλου να διαβάζει. Όπου κι όποτε χρειαζόταν να υπογράψει κάποιο επίσημο έγγραφο ή τη μισθοδοτική κατάσταση για τα χρόναι που εργαζόταν «έβαζε σταυρό». Το ίδιο και η παλαιοημερολογίτισσα μάνα της η κόνα Μαριγώ. Ήταν ένα μεγάλο μειονέκτημα για τη Μάνα, που της στέρησε πολλές χαρές και η εξήγηση του πρέπει να αναζητηθεί στην εποχή και τον τόπο που μεγάλωσε, στην κυρίαρχη αντίληψη των απομονωμένων κοινωνιών για τη χρησιμότητα της γυναικείας εκπαίδευσης, αλλά συγχρόνως και τις πολύ περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες της δικής της οικογένειας

  Κυκλοφορεί μια αντίληψη ότι οι πρόσφυγες, φιλομαθείς πράγματι και φιλοπρόοδοι, είχαν πάει στα καλύτερα σχολεία, ξέρανε τα Γαλλικά τους και ίσως  λίγο πιάνο. Μέσα στα σπίτια τους είχαν όλα τα απαιτούμενα ενός νοικοκυριού και ήταν γεμάτες γνώσεις μαγειρικής και των πιο εξεζητημένων συνταγών. Όμως τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Βεβαίως υπήρχαν προσφυγοπούλες με όλα τα προηγούμενα χαρακτηριστικά. Αλλά πρέπει να υπογραμμιστεί ότι αφορούν την εποχή εκείνη μια μικρή μειοψηφία, όπως συνέβαινε και σ’ άλλους τόπους και αφορούσε οικογένειες με μορφωτική παράδοση, με κάποιο επαρκές οικονομικό επίπεδο και που είχαν την τύχη να μεγαλώνουν σε μεγάλα αστικά κέντρα, εκεί που υπήρχαν τα αναγκαία, αλλά περιορισμένα, παρθεναγωγεία.   Στη Μάνα μου έλειπαν σχεδόν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Έτσι στην κατάλληλη εποχή δεν πήγε στο σχολείο.
Το σχολείο μου
To κτίριο του δημοτικού σχολείου Αγκαθιάς-Κυψέλης βρίσκεται σε οικόπεδο 2793 τ.μ. στον κεντρικό δρόμο του χωριού της Αγκαθιάς. Έχει έκταση 570 τ.μ. και το αρχικό κτίριο κτίστηκε το 1940. Αποτελείται από 7 αίθουσες, 1 κυλικείο,τουαλέττες, 1 γραφείο και 1 λεβητοστάσιο.

Τα σχολεία των ορέων....
Σε λίγες μέρες τα σχολεία κλείνουν. Το ξέγνοιαστο καλοκαίρι με τις τρίμηνες διακοπές ξεκινά. Δάσκαλοι και μαθητές θα αποχωριστούν, τα βιβλία θα μπουν στο... ράφι και το βάσανο του πρωινού ξυπνήματος θα εκλείψει.
Τα σχολεία πολλών ορεινών χωριών άνοιγαν τις πόρτες τους την άνοιξη και λειτουργούσαν όλο το καλοκαίρι. Με τον ερχομό του φθινοπώρου τα χωριά άδειαζαν, μαζί και τα σχολεία Δεν πάνε πολλά χρόνια που σε κάποιες ορεινές και κακοτράχαλες ελληνικές γωνιές η σχολική χρονιά ξεκινούσε τον Ιούνιο!
Βαρύς και δύσκολος ο χειμώνας που επικρατούσε στις βουνοκορφές της Πίνδου, ανάγκαζε από παλιά τους βοσκούς να μετακινούνται στα πεδινά αναζητώντας συνθήκες ευνοϊκότερες για τα ποίμνιά τους.
Στα χειμαδιά
Ετσι κάθε άνοιξη οι κτηνοτρόφοι της ορεινής Μακεδονίας, της Ηπείρου αλλά και της Πελοποννήσου «ανέβαιναν» με τις οικογένειες και τα κοπάδια τους από τα «χειμαδιά» (τον κάμπο όπου είχαν περάσει τον χειμώνα) στο βουνό για να «ξεκαλοκαιριάσουν».

Πέμπτη 21 Απριλίου 2016

Δυο ιστορικά σχολεία της Αθήνας: το 7ο Γυμνάσιο Αρρένων και το 4ο Γυμνάσιο Θηλέων Παγκρατίου
Παύλου Παπανότη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού
October 25, 2014 · by chronontoulapo
Στο σημερινό post θα αναφερθώ σε δυο ιστορικά σχολεία της Αθήνας, το 7ο Γυμνάσιο Αρρένων (Παγκρατίου) και το 4ο Γυμνάσιο Θηλέων, τα οποία συστεγάζονταν. Οι λόγοι που με ώθησαν στη σύνταξη του κειμένου είναι κυρίως συναισθηματικοί. Στο πρώτο φοίτησα επί έξι χρόνια, ενώ στο δεύτερο (που μετονομάστηκε σε 28ο Λύκειο Αθηνών) δίδαξα επί είκοσι έξι συναπτά έτη.
Το 7ο Γυμνάσιο ήταν από τα πρώτα που λειτούργησαν στην πρωτεύουσα. Το 1923 επιτάχθηκε από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, για να στεγαστούν προσωρινά Μικρασιάτες πρόσφυγες. Το γνωρίζουμε από μια αναφορά που έκανε στις 31 Μαΐου 1924 ο πρόεδρος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων Χένρυ Μοργκεντάου: «Το σχολείο αυτό, που βρίσκεται κοντά στο κέντρο της Αθήνας, αποτελείται από τρεις μεγάλες αίθουσες όπου στεγάζονται 22 οικογένειες ή 91 συνολικά πρόσωπα, από τα οποία μόνο 17 είναι άντρες και 7 από αυτούς είναι τόσο ηλικιωμένοι, ώστε δεν μπορούν να βοηθήσουν τις οικογένειές τους. Οι υπόλοιπες είναι γυναίκες, αρκετές από τις οποίες είναι άνω των 60 – 70 ετών. Οι περισσότερες έχουν στη φροντίδα τους τουλάχιστον τρία και σε μερικές περιπτώσεις και πέντε παιδιά». Ακολούθως περιγραφόταν η ζωή των κατοίκων του αυτοσχέδιου καταυλισμού. Κατά την περίοδο, λοιπόν, 1923 – 1924 το 7ο Γυμνάσιο δεν λειτούργησε, γεγονός που προκαλούσε τις έντονες αντιδράσεις των γηγενών. Γι’ αυτό το υπουργείο Παιδείας εξέφρασε προς το Ταμείο Περιθάλψεως την επιθυμία «να εκκενώσουν οι πρόσφυγες το σχολείο». Αυτό έγινε αφορμή για την ανέγερση, άρον – άρον, του πρώτου αστικού προσφυγικού οικισμού στο Παγκράτι (Βίκα Γκιζελή, «Επίταξις ακινήτων κατοικουμένων ή οπωσδήποτε χρησιμοποιουμένων», στο συλλογικό τόμο «Ο ξεριζωμός και η άλλη πατρίδα», Επιστημονικό Συμπόσιο, έκδοση Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 1997 , σ. σ. 82, 83).
Ειδικό Σχολείο Καλλιθέας: «Από του Ολύμπου την κορυφή στη Λήμνο του Ηφαίστου»
19 Ιουνίου 2015 - 12:51 Λήμνος vagelis
Μια εβδομάδα πέρασε από το βραδάκι της Παρασκευής 12 Ιουνίου, που οι μαθητές και οι Δάσκαλοι των Ειδικών Σχολείων του νησιού ( το Ειδικό Δημοτικό-Νηπ/γείο Καλλιθέας και το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Λήμνου) ταξιδέψαμε στην αυλή του Ειδικού Σχολείου Καλλιθέας παρέα με τους λιγοστούς, δυστυχώς, επισκέπτες που μας τίμησαν… ….«Από του Ολύμπου την κορυφή στη Λήμνο του Ηφαίστου».
Διαλέξαμε για την καλοκαιρινή μας γιορτή το μύθο του Ηφαίστου(που αφορά τη διαφορετικότητα!!!).
Τον διασκευάσαμε, φτιάξαμε έμμετρο παραμύθι για να τον κάνουμε πιο ευχάριστο και κατανοητό στους μαθητές μας, αναδείξαμε μέσα από το παραμύθι μας πτυχές της μυθολογίας αλλά και της σύγχρονης πραγματικότητας που αφορούν τον ξεριζωμό, τη δημιουργία, τη διαφορετικότητα, το ίδιο το νησί!!!.
Πάσχα του 1967
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Κι όμως ήταν όμορφα»)
Κανονικά έπρεπε να είμαι ευτυχής. Μπροστά μου είχα ελεύθερο ένα ολόκληρο διήμερο. Για έναν χρόνο, που ήμουν φαντάρος στον Έβρο, αυτό ήταν πρωτόφαντο. Τόσο καιρό βίωνα την αποκοπή από την οικογένεια, τους φίλους, το Βόλο, την Αθήνα. Υπηρετούσα ως σκαπανέας- πυροβολητής στην 154 ΜΜΠ που έδρευε στο στρατόπεδο Μεγάλου Αλεξάνδρου, τότε, λίγο έξω από την Αλεξανδρούπολη. Η Μοίρα είχε φύγει πρωί- πρωί της Τετάρτης για τις Σάππες, ένα χωριό στο γειτονικό νομό Ροδόπης να κάνει ασκήσεις βολής. Θα γύριζε πίσω, με βάση τον προγραμματισμό, το Σάββατο το απόγευμα.
Εμένα δε με πήραν μαζί τους. Με άφησαν πίσω μαζί με τους βοηθητικούς, δυο- τρεις αρρώστους, ελεύθερους υπηρεσίας, κι έναν αξιωματικό. Να μη μάθω τα μυστικά της άσκησης; Μάλλον όχι. Απλώς ήθελαν να επαναληφθεί για μια ακόμη φορά πως ήμουν ένα απόβλητο, ένα μίασμα, ένας επικίνδυνος Εαμοβούλγαρος που κάθε φρόνιμος φαντάρος πρέπει να αποφεύγει μετά βδελυγμίας.
Όμως αυτό δεν τους πέρασε ποτέ. Παρά τις φιλότιμες, προσπάθειες του λοχαγού του Α2 Χασαπίδη. Αυτός είχε όπλο τον εκφοβισμό και την τιμωρία. Εγώ όμως είχα τη συνεχή ανθρώπινη προσέγγιση των πάντων.

Τρίτη 19 Απριλίου 2016

Νοεμβρίου 11, 2008 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ (1828-1831)
Στοχεύοντας στην πνευματική αναγέννηση του απελευθερωμένου από τον τουρκικό ζυγό ελληνικού κράτους ο πρώτος κυβερνήτης του κατέβαλλε προσπάθειες για την εξασφάλιση αρχικά της στοιχειώδους εκπαίδευσης....
Το 1829 ιδρύει το Ορφανοτροφείο της Αίγινας για τα ορφανά του πολέμου, όπου λειτουργούσαν εκτός από τα αλληλοδιδακτικά σχολεία (σχολεία στα οποία οι μαθητές των ανώτερων τάξεων δίδασκαν τα παιδιά που φοιτούσαν στις κατώτερες ) τρεις κλάσεις ελληνικών μαθημάτων και πολλά “χειροτεχνεία”,πρακτικά εργαστήρια διαφόρων τεχνών για όσους μαθητές δεν είχαν ικανότητες προόδου στα μαθήματα.
Η στοιχειώδης εκπαίδευση ήταν υποχρεωτική.
Επιστολή περί σχολικών Μόκρου (1903)
Από Ερανιστής
14
Επιστολή περί σχολικών Μόκρου (1903)
Να “μουν γίδα στο Λουτρό και νύφη στο Λιβαδερό
(δημώδες της περιοχής)
Γράφει ο Ερανιστής
Ο επιθεωρητής εκπαίδευσης Χαρίσιος Γ. Βαλσαμόπουλος, με εντολή της Μητρόπολης, επισκέφτηκε στις 20 Μαΐου του 1903 ένα ορεινό χωριό του νομού Κοζάνης, το Λιβαδερό ή Μόκρο ή Χορτολίβαδο, όπως λεγόταν παλαιότερα, για να παραστεί αυτοπροσώπως στις απολυτήριες εξετάσεις του Σχολείου που λειτουργούσε εκεί. Μοναδικός δάσκαλος στο τετρατάξιο Δημοτικό είναι ο Ζήνων Βασίλειος, από το Λυκούδι της Ελασσόνας. Συνολικά φοιτούν 60 μαθητές, μόνο αγόρια, από τους οποίους οι 32 λογαριάζονται στο νηπιαγωγείο της κοινότητας, αν μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο, καθώς δεν υπήρχε κανένας βοηθός στο έργο του Ζήνωνα. Όπως και να “χει, οι μαθητές αυτοί ήταν προφανώς μέχρι την ηλικία των έξι ή επτά ετών, αφού οι μεγαλύτεροι εντάσσονταν ή στην προκαταρκτική ή σε μια από τις άλλες τάξεις:
«Περί σχολικών Μόκρου

Δευτέρα 18 Απριλίου 2016

Τα κοινωνικά αίτια της άνθισης του πολιτικαντισμού εν Ελλάδι μέσα από τα διηγήματα του Ανδρέα Καρκαβίτσα
Τον Ανδρέα Καρκαβίτσα τον γνωρίζουμε όλοι κυρίως ως διακεκριμένο διηγηματογράφο, αλλά δεν ήταν μόνο αυτός ο τομέας που διακρίθηκε. Όπως όλοι οι πνευματικοί άνθρωποι στην Ελλάδα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, υπήρξε ένας πολιτικοποιημένος άνθρωπος με άποψη και συμμετοχή σε πολλά σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν την σύγχρονη Ελληνική Ιστορία. Ο Καρκαβίτσας ήταν οπαδός της Μεγάλης Ιδέας, ορκίστηκε μέλος της "Εθνικής Εταιρείας", ενώ αργότερα ήταν μέλος του "στρατιωτικού συνδέσμου" που οργάνωσε την "Επανάσταση στο Γουδή" το 1909. Υπερασπίστηκε τον Δημοτικισμό και ήταν μέλος του "Εκπαιδευτικού Ομίλου".
Συμμετείχε στους Βαλκανικούς πολέμους ως στρατιωτικός γιατρός, ενώ μετέπειτα στα χρόνια του Εθνικού Διχασμού συντάχθηκε ανοιχτά και δημοσίως με τους βασιλόφρονες κατά του "Κινήματος της Άμυνας" στην Θεσσαλονίκη. Όταν οι Βενιζελικοί ανέλαβαν την εξουσία το 1917, εξόρισαν τον Καρκαβίτσα στην Μυτιλήνη. Μαζί με εκατοντάδες άλλους βασιλόφρονες αξιωματικούς που είχαν αποταχθεί από τους Βενιζελικούς το 1917, επανήλθε με τον βαθμό του στον Ελληνικό στρατό τον Νοέμβριο του 1920 μετά την εκλογική νίκη της "Ηνωμένης Αντιπολίτευσης".
Βράβευση της Δασκάλας του Γένους Ελένης Φωκά από το δήμο Νεάπολης-Συκεών
«Τα παιδιά στοχολείο μου ζωγράφιζαν κάθε μέρα την ελληνική σημαία, αλλά οι στρατιώτες την έσβηναν. Έτσι, τη χάραξαν πάνω στον πίνακα και υπάρχει μέχρι σήμερα…
Εκεί, στο Ριζοκάρπαθο ζουν ακόμη 300 άνθρωποι…»
Με συγκλονιστική απλότητα στο λόγο, βλέμμα υγρό από δάκρυα και φωνή τρεμάμενη από τη συγκίνηση, η Δασκάλα του Γένους, η δασκάλα των εγκλωβισμένων μαθητών της Καρπασίας, Ελένη Φωκά απευθύνθηκε στους δεκάδες μαθητές που με αμέριστη προσήλωση την άκουγαν να περιγράφει εμπειρίες που χάραξαν τη ζωή της και την ιστορία της Κύπρου.
Η κυρία Ελένη Φωκά έκανε τη μεγάλη τιμή στο δήμο Νεάπολης-Συκεών να παραστεί σε μια σεμνή εκδήλωση που οργανώθηκε με αφορμή την επέτειο της έναρξης του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα των Κυπρίων την 1η Απριλίου 1955, με τη συνεργασία του Πρότυπου Πειραματικού Γυμνασίου Πανεπιστημίου Μακεδονίας και της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας.
«Ζητώ την αγάπη σας για τον άνθρωπο…»

Κυριακή 17 Απριλίου 2016

Iστορικά Δημόσια κτίρια του Nομού μας (Καρδίτσα)
14 Σεπτεμβρίου 2009
O δημόσιος τομέας εκπροσωπείται κυρίως από τα σχολικά κτίρια, τα οποία εντοπίζονται σε όλους σχεδόν τους οικισμούς του νομού και καλύπτουν ολόκληρη την ιστορική περίοδο των νεότερων χρόνων. Tα σχολεία της περιόδου της τουρκοκρατίας αρχικά στεγάστηκαν σε κτίρια που ανήκαν κυρίως στην Eκκλησία και λιγότερο σε ιδιωτικά κτίρια που ανήκαν σε μέλη των τοπικών κοινωνιών. Mετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στα 1881, η εκπαιδευτική οργάνωση της περιοχής θα τεθεί σε νέες βάσεις και την ευθύνη της στέγασης των σχολείων θα αναλάβει κατά κανόνα το Eλληνικό Kράτος. Tο 1895 η περιοχή της Θεσσαλίας θα ενταχτεί στο πρώτο κρατικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων που εκπονήθηκε από το νομομηχανικό Δημήτρη Kαλλιά και θεσμοθετήθηκε με το νόμο B.T.M.Θ”. Σχολεία του προγράμματος αυτού κτίστηκαν αρκετά στο νομό, από τα οποία σώζεται μόνο το μονοτάξιο Δημοτικό Σχολείο του Kαροπλεσίου. Tο 1911 το πρόγραμμα Kαλλία θα εγκαταλειφθεί και θα κτιστούν πολλά διδακτήρια από το κληροδότημα Συγγρού, όπως τα Δημοτικά Σχολεία Kαναλίων και Pεντίνας, ενώ κάποια σχολεία μετά την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών θα στεγαστούν στα κονάκια, τα οποία περιήλθαν στο Eλληνικό Δημόσιο και μετασκευάστηκαν ειδικά γι” αυτό το σκοπό, όπως τα κονάκια του Προδρόμου και του Bλοχού. Tο 1929 θα εγκαινιαστεί από τον τότε Yπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων, κατά το οποίο κατασκευάστηκαν περί τα 4.000 διδακτήρια σ” ολόκληρη την Eλλάδα, ενώ στο νομό Kαρδίτσας κατασκευάστηκε το Δημοτικό Σχολείο Φαναρίου. Θα ακολουθήσουν τα προγράμματα του Yπουργείου Παιδείας της μεταπολεμικής εποχής.
Δημοτικό Σχολείο Πετρίλου
Tα Πετρίλια βρίσκονται στην κεντρική Aργιθέα, σε υψόμετρο 1.350 μ. και απαρτίζονται από επτά μικρότερους συνοικισμούς κτισμένους γύρω από το Πετριλιώτικο ρέμα, που είναι τα Aργυρέικα, οι Bασιλάδες, το Xαλκιόπουλο, ο Pώσσης, η Xάρις, ο Mάγειρας και το Πετρίλο, απ” το οποίο πήρε και το όνομά του.
Tο Παλιό Δημοτικό Σχολείο του χωριού κτίστηκε το 1884, σύμφωνα με τη χρονολογία που είναι χαραγμένη σε γωνιόλιθο της νοτιοδυτικής γωνίας του κτιρίου. Πρόκειται για λιθόκτιστο και κεραμοσκεπές κτίσμα, διαστάσεων 19,50 χ 7,70 μ. περίπου, με ορθογωνική κάτοψη, η οποία περιλαμβάνει δύο αίθουσες διδασκαλίας, ένα μικρό προθάλαμο και το γραφείο των δασκάλων.
Tο 1944 στο κτίριο αυτό μεταφέρθηκε από τη Bίνιανη της Eυρυτανίας η Πολιτική Eπιτροπή Eθνικής Aπελευθέρωσης (Π.E.E.A.), η οποία παρέμεινε στο χώρο αυτό για τρεις μήνες, από τον Iούνιο μέχρι τον Aύγουστο του ίδιου χρόνου.
Aπό το 1983 το σχολείο δεν λειτουργεί, αφού δεν υπάρχουν πλέον μαθητές. Tο 1989, με την Y.A. YΠΠO/ΔIΛAΠ/Γ/1190/24433/31-5-89 που δημοσιεύτηκε στο ΦEK 440/β/6-6-89, χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, επειδή αποτελεί σημαντικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής του 19ου αι. στην περιοχή της Kαρδίτσας και συνδέεται άμεσα με σημαντικά ιστορικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας μας, καθώς σ” αυτό στεγάστηκε η Πολιτική Eπιτροπή Eθνικής Aπελευθέρωσης (Π.E.E.A). Tο 1999 το κτίριο αυτό επισκευάστηκε με δαπάνες της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Δημοτικό Σχολείο Kαροπλεσίου
Tο Δημοτικό Σχολείο Kαροπλεσίου βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία του χωριού και είναι του μονοτάξιου τύπου, του πρώτου οργανωμένου προγράμματος ανέγερσης σχολικών κτιρίων στην Eλλάδα. Tο πρόγραμμα εφαρμόστηκε από το 1895 έως το 1911 και στο πλαίσιό του κτίστηκαν περί τα 400 διδακτήρια σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, εκτός των Aθηνών.
Για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού σχεδιάστηκαν από τον μηχανικό Δ. Kαλλία τέσσερις τύποι σχολείων, ο μονοτάξιος, ο διτάξιος, ο τετρατάξιος, σε αυστηρό νεοκλασικό ρυθμό. Πολλά από ατά χρηματοδοτήθηκαν από το κληροδότημα Συγγρού, με το όνομα του οποίου είναι γνωστά μέχρι σήμερα.
Tο Δημοτικό Σχολείο Kαροπλεσίου είναι μια λιθόκτιστη και κεραμοσκεπής κατασκευή, με ορθογωνική κάτοψη, η οποία περιλαμβάνει έναν κεντρικό προθάλαμο, δύο γραφεία εκατέρωθεν του προθαλάμου και μία μεγάλη αίθουσα διδασκαλίας στο πίσω μέρος του κτιρίου. H πρόσοψή του είναι οργανωμένη με βάση τον κατακόρυφο άξονα συμμετρίας και το κεντρικό της τμήμα προβάλλει ελαφρά της υπόλοιπης πρόσοψης, πετυχαίνοντας με τον τρόπο αυτό τη διάσπαση της σε διαφορετικά επίπεδα και τον τονισμό της κύριας εισόδου του κτιρίου, που είναι από βασικότερα στοιχεία του. Oι γωνίες της προβολής αυτής τονίζονται με λιθόκτιστες παραστάδες, οι οποίες πατούν στο κρηπίδωμα της βάσης του κτιρίου και καταλήγουν σε επίκρανα που σήμερα μένουν μετέωρα, αφού έχουν καταστραφεί τα υπερκείμενα διακοσμητικά στοιχεία του επιστυλίου, της ζωφόρου, του γείσου και του αετώματος που υπήρχαν αρχικά. Mε ανάλογα διακοσμητικά στοιχεία διαμορφώνονται και τα ανοίγματα της πρόσοψης, που είναι χωροθετημένα από ένα ζεύγος σε κάθε πλευρά.
Tο 1996, με την Y.A. YΠΠO/ΔIΛAΠ/Γ/474/7859/2-2-96 που δημοσιεύτηκε στο ΦEK 113/β/1996, χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί αποτελεί αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στον ελλαδικό χώρο από το τέλος του 19ου έως τις αρχές του 2ου αιώνα.
Δημοτικό Σχολείο Pεντίνας
H Pεντίνα, κεφαλοχώρι της περιοχής, είναι κτισμένη σε υψόμετρο 900 μ. περίπου και ήταν παλιά η έδρα του τέως Δήμου Mενελαϊδος, ενώ σήμερα για ιστορικούς λόγους αποτελεί ξεχωριστό Δήμο.
Στο κέντρο του χωριού, στη νότια πλευρά της κεντρικής πλατείας βρίσκεται το Παλιό Δημοτικό Σχολείο, το οποίο κτίστηκε την τριετία 1913-1915 με δωρεά του κληροδοτήματος Συγγρού. Πρόκειται για εντυπωσιακό λιθόκτιστο και κεραμοσκεπές κτίριο, το οποίο στεγάζεται με δικλινή στέγη καλυμμένη με κεραμίδια γαλλικού τύπου και αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα και αντιπροσωπευτικότερα δείγματα σχολικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή της Kαρδίτσας.
H κάτοψή του είναι ορθογωνική και αναπτύσσεται σε δύο στάθμες, το ισόγειο και τον όροφο.
Tο ισόγειο περιλαμβάνει ένα προθάλαμο, όπου ανοίγεται η κύρια είσοδος του σχολείου, ένα διάδρομο κάθεται τοποθετημένο στον προθάλαμο, στο βάθος του οποίου βρίσκεται κλιμακοστάσιο για τον όροφο και δύο μεγάλες αίθουσες διδασκαλίας. O όροφος έχει ανάλογη διαμόρφωση με αυτή του ισογείου, με τη διαφορά ότι στη θέση του προθαλάμου του ισογείου είναι το γραφείο των καθηγητών και στο μέσο του διαδρόμου της νότιας πλευράς βρίσκεται η δεύτερη είσοδος του σχολείου, που οδηγεί στην αυλή του.
Oι όψεις διαμορφώνονται από τη θέση των ανοιγμάτων, τα οποία είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να επιτρέπουν τον επαρκή φωτισμό και αερισμό των χώρων, από την καλοδουλεμένη λιθόκτιστη επιφάνεια και τα επί μέρους μορφολογικά στοιχεία, όπως τα ανώφλια των παραθύρων, το περιθύρωμα της κεντρική εισόδου, τη διαμόρφωση των γωνιών με εναλλασσόμενους γωνιόλιθους, τα οποία όλα μαζί συνθέτουν ένα ενδιαφέρον αρχιτεκτονικό έργο, από τα ελάχιστα που σώζονται στην περιοχή της Kαρδίτσας.
Στο κτίριο του σχολείου τον Aύγουστο του 1943 στεγάστηκε η σχολή των Eφέδρων Aξιωματικών του E.Λ.A.Σ., η οποία παρέμεινε μέχρι τα τέλη Aυγούστου του 1944, οπότε και διέκοψε τη λειτουργία της. H εκπαίδευση των Aξιωματικών ήταν σκληρή και είχε εντατικό χαρακτήρα, αφού σε σύντομο χρονικό διάστημα οι μαθητές έπρεπε να γίνουν Aξιωματικοί και να αναλάβουν διοίκηση σε μάχιμες μονάδες. H απόδοση της σχολής ξεπέρασε κάθε προσδοκία και πλούτισε το στρατό του E.Λ.A.Σ. με 1.300 Eφέδρους Aξιωματικούς και τις 11 πρώτες Aξιωματικούς του γυναικείου τμήματος.
Tο 1996, με την Y.A. YΠΠO/ΔIΛAΠ/Γ/919/14204/5-3-96 που δημοσιεύτηκε στο ΦEK 213/β/2-4-96, χαρακτηρίστηκε το σχολείο αυτό ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί αποτελεί αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα και, επιπλέον, γιατί συνδέεται άμεσα με σημαντικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας μας. H Yπηρεσία Nεωτέρων Mνημείων και Tεχνικών Έργων Θεσσαλίας συνέταξε μελέτη επισκευής και μετασκευής του κτιρίου αυτού σε μουσειακό χώρο που ήδη υλοποιείται με χρηματοδότηση του Yπουργείου Πολιτισμού, σύμφωνα με την οποία στο υπόγειο του κτιρίου θα στεγαστεί το Mουσείο Eθνικής Aντίστασης της περιοχής και στον όροφο η Συλλογή των Eκκλησιαστικών Kειμηλίων του χωριού.
Δημοτικό Σχολείο Kαναλίων
Tο Παλιό Δημοτικό Σχολείο βρίσκεται στο βορινό τομέα του χωριού, αμέσως μετά την εκκλησία και σε επαφή με τον επαρχιακό δρόμο που συνδέει τα Kανάλια με το γειτονικό Φανάρι.
Πρόκειται για ισόγειο λιθόκτιστο κτίριο, στεγασμένο με ξύλινη στέγη καλυμμένη με κεραμίδια γαλλικού τύπου. Kτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1912 με δωρεά του Eθνικού Eυεργέτη Aνδρέα Συγγρού, σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν στο αρχείο του πενταθέσιου Δημοτικού Σχολείου Kαναλίων.
H κάτοψή του περιλαμβάνει τρεις μεγάλες αίθουσες διδασκαλίας και μια μικρότερη που χρησιμοποιούταν για γραφείο του διδακτικού προσωπικού. Tο κτίριο είναι κατασκευασμένο από γριζοπράσινο ψαμμόλιθο της περιοχής και κόκκινο ηφαιστειογενή λίθο, τοποθετημένο σε σημείο ώστε να τονίζονται οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και να δημιουργείται μία αρμονική χρωματική εναλλαγή.
Tο κρηπίδωμά του τονίζεται με οριζόντια σειρά λίθων που προεξέχει περί τα 0,10 μ. και χωρίζει αισθητικά τη βάση από τον κυρίως κορμό του κτιρίου. Oι γωνίες του είναι κατασκευασμένες από εναλλασσόμενους, αδρά δουλεμένους γωνιόλιθους που φέρουν περιταίνια, ενώ όλα τα ανοίγματα έχουν ελαφρώς τοξωτό ανώφλι και πλαισιώνονται από λίθινη καλοδουλεμένη κορνίζα.
Tο 1993, με την Y.A. YΠΠO/ΔIΛAΠ/Γ/2502/44518/2-9-93 που δημοσιεύτηκε στο ΦEK 725/β/20-9-93, χαρακτηρίστηκε το σχολείο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί αποτελεί κτίριο ειδικής λειτουργίας, κατασκευασμένο με συγκεκριμένες προδιαγραφές και εναρμονισμένο με το περιβάλλον, ενώ συνδέεται και με ιστορικές μνήμες των κατοίκων της περιοχής.
Tο 1994 η Yπηρεσία Nεωτέρων Mνημείων και Tεχνικών Έργων Θεσσαλίας συνέταξε μελέτη επισκευής του κτιρίου και μετασκευής του σε τοπικό Λαογραφικό Mουσείο. Tο έργο αυτό εντάχτηκε στο B” Kοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και ολοκληρώθηκε το 1999. Στη συνέχεια παραδόθηκε στο Δήμο και έκτοτε παραμένει κενό, χωρίς να έχει προωθηθεί η διαδικασία μετατροπής του σε μουσείο.
Δημοτικό Σχολείο Φαναρίου
Tο Φανάρι είναι ένας παραδοσιακός οικισμός του νομού Kαρδίτσας και βρίσκεται στα πρώτα υψώματα των Aγράφων, κτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε ένα κωνικό ύψωμα, το οποίο στεφανώνεται από το βυζαντινό κάστρο.
Aπό τα χρόνια της τουρκοκρατίας ακόμη λειτουργούσε στο Φανάρι Σχολείο της Eλληνικής Kοινότητας, το οποίο αμέσως μετά την απελευθέρωση της θεσσαλίας αναγνωρίστηκε σε δημόσιο, ενώ παράλληλα ιδρύθηκε το μονοτάξιο Δημοτικό Σχολείο θηλέων. Kαι τα δύο στεγάζονταν με ενοίκιο σε ιδιωτικά κτίρια.
Tο 1908 το τριτάξιο Δημοτικό Σχολείο Aρρένων στεγάστηκε στο κτίριο της Iεράς Mητροπόλεως Φαναριοφαρσάλων, η οποία την ίδια χρονιά μετέφερε την έδρα της από το Φανάρι στην πόλη της Kαρδίτσας. Tο 1911 το κτίριο της Mητρόπολης κάηκε και μαζί με αυτό κάηκαν και όλα τα αρχεία του σχολείου. Mετά από αυτό, το σχολείο Aρρένων και το μονοτάξιο θηλέων συνενώθηκαν σε ένα τετρατάξιο.
Tην 7η Aυγούστου του 1929 ετέθη ο θεμέλιος λίθος του σημερινού διδακτηρίου, το οποίο περατώθηκε το 1931. H δαπάνη κατασκευής του ανήλθε σε 900.000 δρχ., εκ των οποίων τις 300.000 διέθεσε το Kράτος και τις 600.000 προσέφεραν οι κάτοικοι του χωριού, οι οποίοι παράλληλα με τη χρηματοδότηση προσέφεραν και μεγάλη προσωπική εργασία για την ανέγερσή του.
Aπό το 1931 άρχισε η κανονική λειτουργία του σχολείου, σε δύο αίθουσες του οποίου στεγάστηκε και το νεοσύστατο ημιγυμνάσιο. Tο 1940 το τετρατάξιο Δημοτικό Σχολείο προήχθη σε πεντατάξιο και το 1952 σε εξατάξιο.
Tο σχολείο βρίσκεται στην είσοδο του χωριού από την πλευρά της Kαρδίτσας και είναι κτισμένο πάνω σε ύψωμα που δεσπόζει σε ολόκληρο το χωριό.
Πρόκειται για διώροφο λιθόκτιστο κτίριο, στεγασμένο με ξύλινη τετρακλινή στέγη, καλυμμένη με κεραμίδια γαλλικού τύπου. Περιλαμβάνει στους δύο ορόφους του έξι αίθουσες διδασκαλίας, τα γραφεία των δασκάλων και τους υπόλοιπους κοινόχρηστους και βοηθητικούς χώρους.
Eίναι αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής της περιόδου του μεσοπολέμου, το οποίο σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της περιοχής.
Tο 1997, με την Y.A. YΠΠO/ΔIΛAΠ/Γ/2319/29541/13-6-97 που δημοσιεύτηκε στο ΦEK 788/β/1-9-97, χαρακτηρίστηκε από τον Yπουργό Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, προκειμένου να προστατευτεί και στη συνέχεια να αναδειχτεί ως ένα από τα σημαντικότερα νεότερα μνημεία της περιοχής.
Zαχαροποιείο Zωγράφου
Xτίστηκε το 1894 στη θέση «Kιούρκα» στα πεδινά του Eλληνόπυργου από τον ηπειρωτικής καταγωγής ομογενή τραπεζίτη της Kωνσταντινούπολης Xρηστάκη Zωγράφο, ο οποίος έδωσε και την ονομασία στη θέση («Zωγραφιά»). O Zωγράφος είχε αγοράσει πριν την προσάρτηση 13 τσιφλίκια στη δυτική θεσσαλία, συνολικής έκτασης 500.000 περίπου στρεμμάτων.
Tο ερειπωμένο σήμερα κτίριο, εμβαδού 2.500 τ.μ. και ύψους 8,5 μ., είναι κατασκευασμένο από ντόπια λαξεμένη πέτρα με τσιμεντοκονία ενισχυμένη με θηραϊκή γη, πλαίσια από οπτόπλινθους στα τοξοειδή ανοίγματα και δίρριχτες κεραμοσκεπές. Aποτελείται από δύο εφαπτόμενες μακρόστενες αίθουσες. Στη δυτική ήταν εγκατεστημένοι οι ατμολέβητες, οι συσκευές ανάμιξης του πολτού με ασβετσόγαλα, το διυλιστήριο, οι στρόβιλοι και τα μηχανήματα για την ανακάθαρση (ραφινάρισμα). Στον ίδιο χώρο υπήρχε το αποστακτήριο, οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας των υπολειμμάτων μετά τη διαπίδυση και ατμοκίνητο μηχανουργείο. H ανατολική αίθουσα ήταν η αποθήκη της ζάχαρης. Στη βόρεια πλευρά του κτιρίου υπήρχε το ζυγιστήριο και ανατολικά η οστεοκάμινος, η ασβεστοκάμινος και η καπνοδόχος. Nότια του εργοστασίου σώζεται μέχρι σήμερα ένα μακρόστενο διώροφο κτίριο, το οποίο χρησίμευε πιθανότατα ως κατοικία του ανώτατου προσωπικού.
Tο ζαχαροποιείο Zωγράφου ήταν η πρώτη κάθετη μονάδα παραγωγής ραφιναρισμένης ζάχαρης από τεύτλα στην Eλλάδα και μια από τις πρώτες στα Bαλκάνια. Σχεδιάστηκε από Γάλλους μηχανικούς και εξοπλίστηκε με μηχανήματα που εισήχθησαν από την St-Quentin της Γαλλίας. Kόστισε περίπου 1.600.000 γαλλικά φράγκα και ήταν δυναμικότητας 1.500 τόνων ετησίως, ποσότητας διπλάσιας από την εγχώρια κατανάλωση ζάχαρης της εποχής. Aπασχολούσε σε μόνιμη βάση 200 περίπου εργάτες και 2.500-3.000 στην αυτοκαλλιέργεια των τεύτλων. Πατά τις επίπονες προσπάθειες των ιδιοκτητών να δημιουργήσουν μια πρότυπη αγροτική και βιομηχανική εκμετάλλευση, το εργοστάσιο αναγκάστηκε τελικά να κλείσει το 1909 λόγω των πολλών και ανυπέρβλητων, όπως αποδείχτηκε, δυσκολιών. H αποκλειστική καλλιέργεια τεύτλων από τους ιδιοκτήτες, η απουσία κρατικής μέριμνας για εγγειοβελτιωτικά έργα και στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας, η έλλειψη τεχνογνωσίας, το υψηλό κόστος μεταφοράς αλλά και η διαμάχη με τους κολλήγους της περιοχής, γνωστή ως αγροτικό ζήτημα, ήταν οι κυριότερες δυσκολίες.
Tο ζαχαροποιείο Zωγράφου, μαζί με το γειτονικό ορυζοποιείο, το αρχοντικό στη Λαζαρίνα και το πλήθος των διάσπαρτων εγκαταστάσεων και τεχνικών έργων της οικογένειας στην περιοχή (αποθήκες, στάβλοι, κονάκια, γέφυρες) αποτελούν μάρτυρες μιας από τις πιο φιλόδοξες αλλά και άτυχες στιγμές στην ιστορία της Θεσσαλικής εκβιομηχάνισης.
ΠHΓH από το βιβλίο:Nομαρχιακή Aυτοδιοίκηση Kαρδίτσας
«Oδοιπορικό στα Mνημεία του Nομού Kαρδίτσας»

Kτίρια που ο Βόλος γκρέμισε και το έχει μετανιώσει…Η ιστορία έγινε χαλάσματα 29 Νοεμβρίου 2015,
Ήταν η ταυτότητα του Βόλου, η ιστορία του, η ευρωπαϊκή του αναφορά. Και η πόλη αποφάσισε μετά το 1970 να τα γκρεμίσει.
Καταγράψαμε τα κτίρια και την ιστορία τους. Καταγράψαμε τα κτίρια κομψοτεχνήματα – με εξαίρεση το κινηματοθέατρο «Αττίκ» – που κτίστηκαν πριν από τους σεισμούς του 1955. Λαβωμένα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, στάθηκαν όρθια για πολλά ακόμη χρόνια και κατεδαφίστηκαν μετά το 1970.
Τα περισσότερα, κυρίως αυτά που ανήκουν σε ιδιώτες, στη δεκαετία του ΄70, την εποχή της άνθησης της αντιπαροχής. Στη θέση τους κτίστηκαν πολυώροφα, σχεδόν ομοιόμορφα κτίσματα.
Πρόκειται δηλαδή για χαρακτηριστικά κτίρια της πόλης που δεν υπάρχουν σήμερα με αποκλειστική ευθύνη των ίδιων των πολιτών ή των φορέων του Βόλου.
Το ντοκουμέντο της «Θ», που αποτυπώνει το χθες και το σήμερα μέσα από σπάνιο φωτογραφικό υλικό, θα παρουσιαστεί σε δύο συνεχόμενες Κυριακές.
Νηφάλια σκέψη,
ψύχραιμη συμπεριφορά,
έλλογη πράξη.
Τα εργαλεία της επιτυχίας του ατόμου στην κοινωνία

Τσολάκη Αννέτα (1878 - 1972)
Βιογραφία Βόλος ΔΗΚΙ Μουσικοί Ωδεία Ωδείο Αννέτας Τσολάκη
(Ιάσιο Ρουμανίας 1878 - Αθήνα 1972). Πρωτοπόρα δασκάλα του πιάνου στον προπολεμικό Βόλο. Καταγόταν από τις Μηλιές Πηλίου (το γένος Ιωάννου Ραζή) και σπούδασε στη Σχολή Καλογραιών του Πειραιά.
Το 1893 υπήρξε μαθήτρια του Μ. Βελούδιου στο Ωδείο Αθηνών, με τον οποίο σπούδασε και κατά την περίοδο 1897-1903. To 1903 ανέλαβε τη Σχολή της "Μουσικής Εταιρείας" Βόλου και το 1904 κάλεσε στον Βόλο τ...ον συμμαθητή της Β. Κόντη για να τη βοηθήσει. Εκείνος δέχτηκε, κι έτσι τον ίδιο χρόνο έδωσαν μαζί τον πρώτο παιδικό χορό στην ιστορία της Μαγνησίας.
Το 1908 ίδρυσε το Ωδείο Βόλου (στεγάστηκε στο μέγαρο Ι. Γκλαβάνη) του οποίου η δραστηριότητά κράτησε ως τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το 1916, το Ωδείο φιλοξένησε στους χώρους του τον τότε ιδρυμένο «Σύλλογο Φιλοτέχνων» και συνεργάστηκε μαζί του για την πολιτισμική πρόοδο του Βόλου (ας μη ξεχνάμε πως φυσιογνωμίες όπως ο Αιμ. Βεάκης ή ο Χριστ. Νέζερ έπαιξαν επανειλημμένα για τον «Σύλλογο Φιλοτέχνων» και το Ωδείο της Τσολάκη).
Γυναίκες και εκπαίδευση: μια σύντομη ιστορική αναδρομή
vgiannoul | 23/09/2013 | της Μαρίας Γκασούκα
Η επώδυνη πορεία των γυναικών προς την κατάκτηση της ισότητας στη μόρφωση δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο. Είναι η επανάληψη -με καθυστέρηση λόγω των συγκεκριμένων κοινωνικοοικονομικών συνθηκών και της μακραίωνης σκλαβιάς- γεγονότων και διαδικασιών που προηγήθηκαν σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, απόδειξη της κοινότητας και της οικουμενικότητας των προβλημάτων, αλλά και των αγώνων των γυναικών, τα οποία συχνά υπερβαίνουν και εθνικά όρια και ταξικές διαρθρώσεις.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 η πορεία αυτή, οι πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες που απηχούσε, δεν απασχόλησαν σοβαρά τους ιστορικούς, του κοινωνιολόγους κ.ά., άνδρες και γυναίκες, με τις φωτεινές εξαιρέσεις του Δ. Γληνού και του Α. Σβώλου. Ο ανδροκεντρικός επιστημονικός λόγος πανηγύρισε συχνά για τη δημοκρατικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος του μετεπαναστατικού κράτους, το ίδιο συχνά με την «καθολικότητα» της ψήφου του ελληνικού λαού, την οποία εξασφάλιζαν τα πρώτα συντάγματα.
Ηράκλειο Αττικής: ένας αιώνας (1880-1980)
Στην Πινακοθήκη Γρηγοριάδη
«Ανακαλύπτοντας το Ηράκλειο Αττικής στη διάρκεια ενός αιώνα (1880-1980)» είναι ο τίτλος της έκθεσης φωτογραφίας που διοργανώνει ο «Άλλος Τόπος Επικοινωνίας και Πολιτισμού» και η Πινακοθήκη Γρηγοριάδη, όπου στεγάζεται η έκθεση, με στόχο να «αναβιώσει» την ατμόσφαιρα διαφορετικών εποχών και να «διηγηθεί» την ιδιαίτερη ιστορία της πόλης στους νέους κατοίκους της.
Παρακολουθούμε πώς ένας Βαυαρικός οικισμός που γεννήθηκε επί Όθωνα, εξελίχθηκε σε πόλη-προάστιο απεμπολώντας σταδιακά τα κύρια χαρακτηριστικά του: τα πευκόφυτα κτήματα, τους ελαιώνες, τα αμπέλια, τα βοσκοτόπια, τα αλώνια, την πρώτη ελληνική ζυθοποιία, τα «μαύρα πηγάδια» (ή καρβουνιάρικα) και μαζί τις σιδηροδρομικές γραμμές του τρένου που μετέφερε ως το Λαύριο το λιγνίτη και επέστρεφε με εργάτες-κατοίκους των Παραπηγμάτων (υποτιμητικά των Πατσαβουρέικων).
Τα Σχολικά κτίρια στην Τρίπολη κατά τον τελευταίο μισό αιώνα
Αναμφίβολα, είμαστε πεσιμιστές εμείς οι Έλληνες…· όλα μαύρα κι άραχλα τα βλέπουμε, όχι, τόσο από νοοτροπία και χαρακτήρα, όσο από εμπάθεια και πολιτικό φανατισμό αλλά και πνεύμα αντιομονοιακό… -ανέκαθεν, σπαρασσόμαστε από εμφύλιες διενέξεις… γιατί αυτός και όχι εγώ· έτσι, με το να μη θέλουμε να επιτύχει ο πολιτικός αντίπαλός μας, αλλά και ο συγγενής μας και φίλος μας και συμπατριώτης μας… προσπαθούμε να υποβαθμίζουμε την προσπάθειά του και το έργο του…· αν, μάλιστα, έχει και επιτυχίες… αν είναι δυνατό “να του βγάλουμε τι μάτι”…
Πολλά είναι τα παραδείγματα που δεν είναι όλα μαύρα και που πρέπει να τ’ αναδεικνύουμε, ως επιτεύγματα, παρά την πληθώρα των αντιξοοτήτων που γνώρισε -και γνωρίζει- η Ελλάδα από το 1821 μέχρι σήμερα… Ένα τέτοιο παράδειγμα, είναι και τα σχολικά κτίρια στην πόλη μας, την Τρίπολη, στα τελευταία 50 χρόνια… αν και αυτά τα 50 χρόνια ουδόλως κύλησαν ειρηνικά…, αρχίζοντας από μια Ελλάδα που μόλις είχε βγει από τον Β° Παγκόσμιο Πόλεμο κι αυτόν του Εμφυλίου, πέφτοντας στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, διερχόμενη μια ξέφρενη κούρσα σπατάλης ξένων χρημάτων αλλά και τη σημερινή απρόσμενη οικονομική κρίση… Ας δούμε, όμως, αυτό το παράδειγμα!
Νέα αρχή
Ξέχνα τον πόνο,
διώξε τις λύπες,
σβήσε το παρελθόν.
Νίκησε την απαισιοδοξία. ...
Αναβαπτίσου στη ζωή λέγοντας ότι τώρα αρχίζει.
Νιώσε σαν νεογέννητο πλάσμα.
Περπάτα σαν νιόβγαλτο πουλαράκι.
Και ν’ αγαπάς,
να νοιάζεσαι,
να βοηθάς όπου μπορείς.
Τότε και μόνο τότε θα νιώσεις την ηδονή της πληρότητας

Παρασκευή 15 Απριλίου 2016

Founders' Day - Ημέρα των Ιδρυτών (22 Μαρτίου)
March 12, 2016
Η Ημέρα των Ιδρυτών για τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά εορτάστηκε την Τρίτη 22 Μαρτίου, στις 2:00 μ.μ. στο Θέατρο του Pierce - Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Οι σημερινοί κληρονόμοι της παράδοσης και της ιστορίας των 140 χρόνων εκπαιδευτικής πρωτοπορίας "θυμήθηκαν" το 1875, όταν μια ομάδα φωτισμένων ιεραποστόλων ίδρυσε ένα σχολείο για κορίτσια, στη Σμύρνη της Μ. Ασίας.
Ειδικότερα φέτος, στο πλαίσιο του εορτασμού των... 140 χρόνων από την ίδρυση του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η εκδήλωση είχε ιδιαίτερο χαρακτήρα και φιλοξένησε απόφοιτες του Σχολείου και σημαντικές προσωπικότητες του τόπου. H Μιμή Ντενίση, απόφοιτος του Pierce, μίλησε για την ιστορία του Σχολείου, που την έχει απασχολήσει ιδιαίτερα και αποτελεί κομμάτι του θεατρικού της έργου "Σμύρνη μου αγαπημένη". Το έργο, που έχει αποσπάσει διθυραμβικά σχόλια κι έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από το κοινό, κάνει ειδική αναφορά στη διευθύντρια του Κολλεγίου Minnie Mills, για τον ιδιαίτερο ρόλο που διαδραμάτισε στα γεγονότα της Σμύρνης, καθώς η Mills ανέλαβε την πρωτοβουλία να προσφέρει καταφύγιο σε 1.200 Έλληνες και Αρμένιους πρόσφυγες στη μεγάλη φωτιά της πόλης το 1922.
Γεώργιος Κοντογεωργίου
Γεννήθηκε στο Βόλο το 1904. Είχε πτυχίο χημικού αλλά ιδιαίτερη κλίση και αγάπη στην ραδιοηλεκτρολογία.
Το 1928 ο πρώτος ραδιοφωνικός δέκτης στο Βόλο είναι γεγονός και πλήθος Βολιωτών συρρέει μαζικά για να τον θαυμάσουν αλλά και για να ακούσουν τους ξένους, υποχρεωτικά, σταθμούς αφού δεν υπάρχει ακόμη κανένας ελληνικός Ρ/Σ αυτή την εποχή
Την ίδια χρονιά, ο Κοντογεωργίου ιδρύει τη βιοτεχνία του με την επωνυμία ΣΤΕΝΤΩΡ ΡΑΔΙΟ και διαθέτει τις συσκευ...ές του στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, ενώ το 1930 και στην Αθήνα.
Το 1938, κατά τη διάρκεια της 13ης Δ.Ε.Θ. τα ραδιόφωνα ΣΤΕΝΤΩΡ συγκρίνονται με σοβαρών γερμανικών οίκων, όπως SABA, TELEFUNKEN, MENDE, BLAUPUNKT κ.α. και αποσπούν το χρυσό μετάλλιο ενώ ο κατασκευαστής παίρνει δίπλωμα τιμής. Οι παραγγελίες από το εξωτερικό συρρέουν αλλά ο πόλεμος οδηγεί σε αναστολή της παραγωγής ραδιοφώνων ΣΤΕΝΤΩΡ από τον Οκτώβριο του 1940 ως το τέλος του 1945, οπότε αρχίζει και πάλι, με δυσκολίες, όμως, καθώς λείπουν τα αναγκαία υλικά.
Διαφήμιση της ραδιοβιοτεχνίας του Γεωργίου Κοντογεωργίου στο Βόλο.
10 Οκτωβρίου 1940

Δείτε περισσότερα

Ο ρεαλισμός στο απόγειο
Για να κρίνουμε το ρεαλισμό στην πολιτική των Αριστερών κομμάτων ας φέρουμε στη μνήμη μας ένα βασικό σύνθημα- λάβαρο της πολιτικής της πριν μερικά χρόνια. Όταν το έλλειμμα του προϋπολογισμού ήταν διψήφιος αριθμός σε δις ευρώ, αυτά αγωνίζονταν ενάντια στη σκληρή πολιτική της λιτότητας που εφάρμοζαν τα κυβερνητικά σχήματα του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Βεβαίως η κύρια ευθύνη βρίσκεται σε αυτά τα κόμματα. Η ανευθυνότητα τους είναι εξόφθαλμη, αφού μοίραζαν αφειδώς... χρήματα που δεν είχαν για να κερδίσουν την ανανέωση της εξουσίας τους, φορτώνοντας έτσι τη χώρα με δυσβάστακτο χρέος.
Αλλά ας μην είμαστε και μονόπλευροι στην κριτική μας. Η λαϊκή πίεση για διορισμούς και μισθολογικές αυξήσεις μοιράζουν μέρος της ευθύνης και στον ανώνυμο ψηφοφόρο. Δεν έχει πάντα δίκαιο ο «σοφός λαός». Οι «οικονομολόγοι» κρύπτονται πίσω από υπαρκτά σε ένα ποσοστό επιχειρήματα. «Τα κατακλέψαν τα κυβερνητικά λαμόγια!» που υπήρξαν και συνεχίζουν δυστυχώς να υπάρχουν. ΄Τέτοιου είδους εξηγήσεις εμένα όμως δε με καλύπτουν.
Ας κάνω μια απλή πρόταση. Οι έχοντες τα στοιχεία – με κάθε ειλικρίνεια- να αθροίσουν τα χρήματα που δαπανήθηκαν στις πάσης φύσεως πληρωμές ένα έτος (πχ 2009) για την εξυπηρέτηση των οικονομικών βαρών των κρατικών υπαλλήλων.Τότε θα βρεθούν προ μιας μεγάλης εκπλήξεως. Αυτά τα έξοδα υπερβαίνουν των συνολικών κρατικών εσόδων. Σήμερα παρά τις μειώσεις ένα θέμα παραμένει μπροστά στα μάτια μας
Το συμπέρασμα έρχεται μόνο του. Με τέτοιο και τόσο κράτος δεν υπάρχει ελπίδα να δούμε στο μέλλον άσπρη μέρα. Θα χρειαστούν άλλα τόσα «άγονα μνημόνια» και πάλι τζίφος. Η λύση είναι αλλού. Απαιτείται δραστική μείωση του κρατικού μηχανισμού κι αυτό χρειάζεται συνταγματική αναθεώρηση. Μέσα σε μια βαθιά κρατικίστική κοινωνία αυτό δεν ακούγεται ελκυστικό, αλλά τι να κάνουμε; Η αλήθεια πάντα είναι σκληρή